Niet verlengen van grondtitel erfpacht en de gevolgen?!
16 Mar 2019, 14:29
foto


De schrik slaat velen om het hart ...
In de media is op 6 maart een bekendmaking verschenen welke afkomstig is van het Ministerie van Ruimtelijke Ordening, Grond- en Bosbeheer (ROGB), met betrekking tot het niet verlengen van de titels erfpacht, huur en gebruik tot wederopzeggens op uitgegeven domeingrond ingevolgde de Agrarische Wet van 21 september 1936, GB 1937 nummer 53.

Een heel belangrijke bekendmaking, welke veel burgers, maar vooral belanghebbenden zeer waarschijnlijk over het hoofd zullen hebben gezien en/of niet eens begrijpen. Het eerste dat mij opviel tijdens het lezen van de voornoemde bekendmaking is dat deze gedateerd is van 19 februari 2019 en pas op 6 maart 2019 werd gepubliceerd.

Waarom is deze bekendmaking zo belangrijk en wat zijn de rechtsgevolgen hiervan?
Toen ik als medewerker van een notariskantoor deze bekendmaking las, snapte ik meteen de ernst van de zaak en liet deze ook aan mijn collega’s lezen. Echter, begrepen wij meteen dat de doorsnee burger, die in het bezit is van een erfpachtperceel (in de spreektaal) en niet juridisch geschoold is of niet bekend is met zaken aangaande deze percelen, er weinig van zal begrijpen en dus niet weet wat hem te wachten staat.

Staat u erbij stil op hoeveel Surinaamse percelen de titel van erfpacht rust??? Als ik u was zou ik gauw als mogelijk mijn beschikking opzoeken en nagaan om te weten of ook uw perceel een erfpacht- of grondhuur perceel is.

Ik zal vanuit mijn werkervaring in dit artikel slechts schrijven over de zakelijke titel van recht van erfpacht, dit vanwege het feit dat de andere persoonlijke titels zoals huur en gebruik tot wederopzeggens buiten het boekje van mijn werkervaring vallen.

In de voornoemde bekendmaking staat in eenvoudige woorden dat er GEEN verlenging meer zal plaatsvinden van het recht van erfpacht na de expiratiedatum (vervaldatum). Ook wordt in de bekendmaking aangegeven dat de titel erfpacht wel kon worden omgezet in grondhuur, maar indien dit nog niet heeft plaatsgevonden na vervaldatum de gronden weer terugvloeien in de boezem van de staat. Dat wil zeggen: de titels van erfpacht welke niet omgezet zijn in grondhuur, worden weer staatseigendommen.
Op heel veel percelen in Suriname zowel in Paramaribo als in de overige districten rust de titel van erfpacht. De praktijk heeft bewezen dat het bij vele burgers geheel onbekend is, dat zij een verzoek tot omzetting van erfpacht in grondhuur konden indienen bij het ministerie van ROGB. Het gebeurt veelal dat de burgers pas langskomen op een notariskantoor om een verzoekschrift te laten opmaken wanneer hun erfpachtrecht zal vervallen. In zo een verzoekschrift vraagt de burger aan de Minister van ROGB naar een verlenging en/of een omzetting van het recht van erfpacht in grondhuur.

Echter mag met zekerheid worden gezegd dat het in de meeste gevallen jarenlang duurt voordat deze verzoekschriften behandeld worden. Vaak moeten de burgers zelfs 2 tot 3 keren hun verzoekschrift indienen, omdat stukken verlegd zijn. Gesteld kan worden dat er een heleboel verzoeken liggen bij het ministerie welke nog niet eens in behandeling zijn genomen. De vraag die hier rijst is wat er dan zal gebeuren met de percelen van deze burgers.

In haar bekendmaking heeft het ministerie ook aangegeven dat de gerechtigden na vervaldatum slechts aanspraak maken op de waarde van de beterschap. Volgens artikel 15 lid 1 van het Decreet Uitgifte Domeingrond van 15 juni 1982, S.B. 1982, nummer 11 heeft de gerechtigde dus slechts aanspraak op de “door hem tot stand gebrachte opstallen en voorzieningen van infrastructurele of cultuurtechnische aard, zoals: gebouwen, sluizen, aanplantingen, onafgeplukte vruchten, afsluitingen, wegen, dammen, kanalen en ophogingen.”
Het is bij velen niet bekend dat bij het eindigen van het erfpachtrecht, er geen recht bestaat op vergoeding van de beterschap, terwijl dit recht wel bestaat bij het eindigen van het recht van grondhuur.

Hoewel het buiten het werkterrein van het notariaat valt spreek ik de mensen die een huurrecht of gebruiksrecht hebben op hun erf, heel veel moed in. Volgens de voornoemde bekendmaking afkomstig van het ministerie zullen deze rechten niet worden verlengd, nadat ze zijn vervallen. Het ministerie komt de erfpachter wel een beetje tegemoet door te zeggen dat er over de beterschap gepraat kan worden. Dat betekent dat de overheid zal bepalen welke vergoeding er gegeven zal worden. De (gewezen) erfpachter komt wel het recht toe zijn beterschap af te breken en mee te nemen.
U snapt dat dit echter niet zal werken in de praktijk. Heel veel mensen hebben namelijk hun woningen op deze percelen. Stelt u zichzelf eens voor dat u uw woning moet afbreken en meenemen.

Ik zal het bovenstaande verduidelijken door middel van een kort voorbeeld. De 70-jarige meneer Sing die woonachtig is in het district Saramacca is eigenaar van een erfpachtperceel waarvan het recht van erfpacht zal vervallen in 2020. Op het perceelland van deze meneer staat er een grote aanplant van verschillende groentesoorten. U mag zelf nagaan op grond van het bovenstaande wat deze meneer te wachten staat. Zo ook voor Moesje Willy die na jarenlang hard werken en met behulp van een hypotheek haar huis heeft gebouwd op haar perceeltje in Paramaribo waarop het recht van erfpacht rust.

Vanuit het ministerie zijn er geen verdere oplossingsmogelijkheden geboden. Er is niet eens een periode gesteld zodat men alsnog het verzoek zou kunnen indienen voor de omzetting van erfpacht in grondhuur.
De vragen die in dit kader gesteld zouden kunnen worden zijn:
1. Is er vanuit het ministerie niet gehandeld in strijd met de beginselen van behoorlijk bestuur vanwege deze gewijzigde beleidsinzichten?
2. Heeft het ministerie een overzicht gemaakt van het aantal erfpacht percelen in Suriname en erbij stil gestaan wat de gevolgen hiervan zijn voor de vele burgers die zulke percelen bezitten en vele investeringen hierop hebben gedaan?

Ik laat de beantwoording van deze vragen over aan u als kritische lezer.

Ragini D. Dhanes MICL LL.B.
Advies: Kewita B. Soerjoesing LL.B.
Advertenties

Thursday 28 March
Wednesday 27 March
Tuesday 26 March