Weinig meningsverschillen over wijziging kiesstelsel

Het ziet ernaar uit dat twee derde meerderheid in De Nationale Assemblee verkregen zal worden om enkele fundamentele wijzigingen door te voeren in het kiesstelsel. Binnen de commissie van rapporteurs zijn er niet veel meningsverschillen over de meeste wijzigingen. Grootste struikelblok tot nu toe is het niet toestaan van pre-electorale combinaties. Op ressortniveau is er overeenstemming voor het toepassen van het evenredigheidsbeginsel. Door artikel 163 van de grondwet te wijzigen, zullen alle zetels niet meer gaan naar een partij die 51% haalt in een ressort. De zetels zullen evenredig worden verdeeld wanneer de wetswijziging wordt aangenomen.

Voorzitter van commissie van rapporteurs, Melvin Bouva (NDP) heeft tijdens de openbare commissievergadering woensdag benadrukt dat de samenleving meer invloed krijgt in de verkiezingsprocedure. Hiervoor is het nodig wijzigingen aan te brengen in de grondwet, de Kiesregeling en het Decreet Politieke Organisaties.
Het stelsel van personenmeerderheid aangegeven in de grondwet wordt vervangen door het stelsel van evenredigheid voor ressortraden. “Dit stelsel heeft onder meer voordeel voor alle aan de verkiezing deelnemende organisaties en in het bijzonder voor de kleine politieke organisaties”, stelt Bouva. Hij wordt hierin ondersteund door commissielid Asiskumar Gajadien (VHP). “Laten we die rechtvaardigheid doorvoeren naar de ressorten toe, zodat het stemmen ook makkelijker wordt”, meent Gajadien. Ook de overige commissieleden zijn het hierover eens.

Uit de Kiesregeling zal de 1% regeling worden verwijderd die is vastgelegd in artikel 8. “We kennen allemaal de 1% regeling waarbij politieke partijen gehouden zijn om bij de registratie 1% van de stemgerechtigden aan te brengen. We zien dat er daar geen balans is en we weten uit de evaluatie dat dat systeem niet langer werkt. Er moeten goede voorwaarden zijn om partijen die niet serieus zijn te filteren en de ruimte laten voor serieuze partijen”, benadrukt Bouva. Gajadien voegt daaraan toe dat de 1% regeling alleen de administratie van de Staat bezwaart. “We hebben gezien dat politiek organisaties opstaan en de verkiezingen willen ingaan. Het heeft geen zin dat politieke organisaties met misschien vier tot vijfduizend geregistreerde leden de verkiezingen ingaan en wanneer er gestemd wordt, worden niet eens honderd stemmen gehaald”, laat Gajadien optekenen.

Ook artikel 7 van de Kiesregeling wordt nader bekeken. In dit artikel zijn de regels opgenomen over politieke combinaties vóór de verkiezingen. “Politieke organisaties mogen zich niet langer in combinatieverband inschrijven voor deelname aan de algemene, geheime en vrije verkiezingen. Dit betekent dat elke politieke partij zich zelfstandig en dus alleen mag inschrijven voor de deelname aan de verkiezing”, legt Bouva uit. Volgens de commissievoorzitter is bij een politieke combinatie het niet duidelijk voor de kiezers hoe een keuze te maken op grond van de beginselen van de combinatie of de ideologie van de partijen. “De belangrijkste vraag voor de kiezer blijft onbeantwoord bij een combinatie”, meent Bouva. Commissielid Raymond Sapoen (coalitie) kan zich hierin niet terugvinden. Hij is de mening toegedaan dat door het wijzigen van dit artikel, men komt aan de democratie, een standpunt die hij blijft vasthouden.

Nog een wijziging is de verkiezing bij voorkeursstemmen. Alleen degene die 'de kiesdeler' haalt, kan bij voorkeur worden gekozen boven de lijst samengesteld door een politieke organisatie. Voorgesteld is om kandidaten die minstens 50% van de stemmen halen, ook met voorkeursstemmen gekozen worden. Het gaat niet om wijzigen van het huidige systeem, alleen worden mensen die 50% van de kiesdrempel halen, ook bij voorkeur gekozen.

Alle commissieleden benadrukken de roep uit de samenleving voor een rechtvaardiger kiesstelsel. Ongeveer een kwart van de stemgerechtigden gaat niet naar de stembus, omdat zij geen vertrouwen heeft in de huidige democratische processen of niet geïnteresseerd zijn in de politiek. Dit maakt het volgens Bouva noodzakelijk dat het kiesstelsel moet worden aangepast.

De commissie van rapporteurs bestaat uit Melvin Bouva (voorzitter), Asiskumar Gajadien, Celcius Waterberg, Paul Somohardjo, Raymond Sapoen, Ronnie Brunswijk, Patrick Kensenhuis, Naomi Samidin, Carl Breeveld, Oesman Wangsabesari, Cleon Gonzalves en Rossellie Cotino. De openbare commissievergadering wordt vandaag voortgezet.

Yvanka Ozir-Awailame