Ontheffing traditionele gezagdragers nader bekeken

De Marrongemeenschap is wederom geconfronteerd met een ondoordachte actie van de traditioneel-niet-gedragen gaanman, door militairen zwaar beveiligde heer Albert Aboikoni, waarbij hij kapting Stepahnus Poeketie heeft ontheven.

Bij de Marrons is het de familie die beslist wie hun kapting moet worden en niet de gaanman. Hij dient de voordracht via de normale procedures te respecteren en af te handelen. Het recht tot wettelijke ontheffing heeft geen enkel gaanmen. Dat dhr Aboikoni meent dat recht te hebben getuigd van machtsdronkenheid, machtsmisbruik en dictatoriaal gedrag, welke nooit geaccepteerd gaan worden. Dhr Aboikoni heeft (politiek-populistisch) macht, maar geen gezag. Laat dat gezegd zijn!

Er is een zeer behoorlijk aantal traditionele gezagsdragers, zonder bestaande vacatures en familievoordrachten. Dit fenomeen zorgt voor behoorlijke spanningen zijn binnen de leefgemeenschappen, want de door dhr Aboikoni benoemde gezagdragers wanen zich goden.

Wat betreft de benoemingen van traditionele gezagsdragers door dhr Aboikoni buiten de normale procedures om is het koffiedik kijken. De regering is nu aan zet. Hoofdkapitein Erna Aviankoi is na haar optreden op de goudconferentie in Snesi Kondre in de maand februari 2011 door de aanwezige inheemse en tribale volkeren
gekozen als woordvoerder en hoofdkapitein der Inheemse en Tribale Volkeren. De toewijzing van de functie kwam nadat hoofdkapitein Aviankoi had gepleit voor het tegelijk oplossen van het grondenrechtenvraagstuk met de ordening van de goudsector.

Erna Aviankoi is op 20 februari 2011 op een ‘Kuutu’ (vergadering) van alle Gaanmans te Langatabiki officieel benoemd tot Hoofdkapitein. De toenmalige Minister van Regionale Ontwikkeling (RO), Linus Diko, had problemen om deze benoeming te accepteren. Hij vond dat het niet volgens de procedures was geschied. De voordracht geschiedt op basis van een vacante positie of na overleg binnen die leefgemeenschap of dorp. De familie draagt namens de gemeenschap of dorp de persoon voor aan de gaanman. De persoon in kwestie moet dan door de gaanman worden voorgedragen aan de districtscommissaris als regeringsvertegenwoordiger in dat gebied. Er gaat dan een procedure van start. Die houdt in een onderzoek vanaf de bestuursopzichter terug naar de districtscommissaris, die het uiteindelijk voorlegt aan de minister van Regionale Ontwikkeling.

Hoofdkapitein Aviankoi is tot op heden formeel niet erkend door de overheid. De functie van de gedragen en gewaardeerde hoofdkapitein Aviankoi is ceremonieel en eindigt formeel ook bij haar dood. De tribale en inheemse leiders kunnen wel besluiten om een ander inheemse of marron te benoemen in die functie als de persoon dezelfde kwaliteiten of hoger heeft als hoofdkapitein Aviankoi. Een ceremoniële vrouwelijke kapitein die formeel wel is erkend door de regering is Kapting Norine Adjako (Saamakastam/dorp Kaaja Paati). Haar voordracht en benoeming waren gedaan door wijlen Gaanman Belfon Aboikoni en eindigt ook bij haar dood.

Als de overheid hoofdkapitein Aviankoi na 8 jaren niet wil erkennen (of nog steeds niet heeft erkend) als traditionele gezagsdrager, is het logisch dat de overheid alle dignitarissen die dhr Aboikoni enkele maanden geleden heeft benoemd ook niet zal kunnen erkennen. Het aantal zal ook een behoorlijk druk leggen op de reeds fragiele staatsbegroting. Iwan Adjako, woorvoerder van dhr Aboikoni, heeft aangegeven dat dhr Aboikoni met de benoemingen de mensen waardeert die hem hebben ondersteund om gaanman te worden. Deze afkeurenswaardige populistische waarderingen kunnen resoluut niet getolereerd worden binnen onze gecivileerde samenleving, omdat ze gaan ten koste van de staatskas, traditionele leefgewoonten en rust binnen de Marrongemeenschap.

Het wordt steeds duidelijker dat de president zijn keuze voor dhr Aboikoni dringend zal moeten herzien. Het is overduidelijk dat deze keuze voor veel onprettige situaties zorgt binnen de Marrongemeenschappen. Het ‘Diitabiki Akkoord’ is daar en het spreekt boekdelen. Als de president het nu niet doet zal de volgende regering het zeker moeten doen. Ik heb dat ook gezegd aan de heer Purcey Amoida, één van de ondersteuners van de heer Albert Aboikoni. Hij heeft mij aangegeven dat zij zich ervan bewustzijn dat de kans groot is dat bij een regeringswisseling de heer Albert Aboikoni gaanman af zal zijn. De benoemingsresolutie kan liever vandaag dan morgen worden ingetrokken door de president. Ik ben er van overtuigd dat de president momenteel zeker spijt heeft van zijn besluit, maar weigert dat publiekelijk toe te geven om gezichtverlies te voorkomen. Albert Einstein heeft ons juist geleerd dat het accepteren en toegeven van fouten een mens, vooral een leider, groter en sterker maakt. President, think about it and accepts the challenges of the job.

Ruben Ravenberg, Ph.D, MBA
Ndjukamarron der Misiedjan-Lo
rub_rav@yahoo.com