VS: Shutdown gaat door tot na kerst

Aan de gedeeltelijke shutdown van de overheidsbedrijvigheden in de Verenigde Staten (VS) lijkt voorlopig geen einde te komen. De Amerikaanse Senaat heeft zaterdag geen akkoord bereikt bij de onderhandelingen over een begrotingswet. Dat betekent dat er nu een budgetvergrendeling is voor delen van de Amerikaanse regering, omdat er geen nieuwe begrotingswet is goedgekeurd voor verschillende federale ministeries. De verwachting is dat de shutdown tot minstens donderdag zal duren.

Voor het dagelijks leven betekent de shutdown dat honderdduizenden overheidsmedewerkers gedwongen met verlof moeten of voorlopig zonder loon werken. Sommige departementen of andere openbare instellingen moeten hun deuren sluiten.
De eis van president Donald Trump dat het Congres 5 miljard dollar moest toewijzen voor zijn grensmuur, was de directe aanleiding voor de shutdown. Trump weigert de begrotingswet te tekenen, zonder de 5 miljard dollar voor zijn grensmuur met Mexico. De Democraten waren daar niet voor te vinden.

Trump waarschuwde zaterdag vroeg op Twitter dat de sluiting "lang zou kunnen duren", terwijl vicepresident Mike Pence en de democratische leider van de Senaat, Chuck Schumer, de gesprekken voortzetten om de impasse te verbreken. Maar met de volledige Senaat die pas donderdag weer bijeenkomt, wordt verwacht dat de sluiting zal doorgaan tijdens de kerstvakantie.

De gedeeltelijke sluiting begon zaterdag vroeg nadat Trump eerder in de week weigerde in te stemmen met een korte termijn financieringstransactie van de Democratische en Republikeinse senatoren, omdat er geen geld was voor zijn grensmuur. Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, waar Republikeinen een meerderheid hebben totdat de Democraten het op 3 januari overnemen, heeft een wetsvoorstel aangenomen dat de financiering van US$ 5 miljard omvat, maar dat liep vast in de Senaat.

Democraten geven Trump de schuld dat hij niet bereid is om compromissen te sluiten, en herinneren de president en de kiezers eraan dat hij vorige week had gezegd dat hij "trots" zou zijn om de regering te sluiten om geld voor zijn grensmuur te krijgen.

"President Trump heeft een driftbui getoond en laat ons nu met een 'Trump shutdown' tijdens de kerstdagen,” zei Schumer vrijdag op in Senaat. Trump koos Twitter om de Democraten de schuld te geven, omdat er niets was dat de Republikeinen konden doen omdat ze "Democraten nodig hadden om ons hun stem te geven".

Ongeveer driekwart van de federale overheidsprogramma's wordt tot en met 30 september volgend jaar gefinancierd, maar de financiering voor alle andere - inclusief de afdelingen van Binnenlandse Veiligheid, Justitie en Landbouw - is vrijdag om middernacht verlopen. Federale parken zijn gesloten en meer dan 400.000 federale 'essentiële' werknemers in die agentschappen zullen werken zonder betaling totdat het geschil is opgelost. Nog eens 380.000 worden "weggestuurd", wat betekent dat ze tijdelijk met verlof worden gestuurd.

De Amerikaanse nationale parken zullen over het algemeen open blijven met een minimale bezetting, hoewel een waarschuwing op de website van de National Park Service zei dat sommige parken volledig zijn gesloten. Republikeinse gouverneurs in minstens twee staten werkten om ervoor te zorgen dat openbare toiletten worden schoongemaakt en de bezoekerscentra open blijven.

Wetshandhavingsinspanningen, grenspatrouilles, postbezorging en luchthavenoperaties blijven doorgaan. Om de budgetvergrendeling te beëindigen, moeten zowel het Huis als de Senaat elke deal goedkeuren die is overeengekomen tussen het team van Trump en Republikeinse en Democratische leiders.

In een gezamenlijke verklaring op zaterdag zeiden Schumer en de Democratische leider van het Huis, Nancy Pelosi, dat als de shutdown doorgaat, de nieuwe Democratische meerderheid van het Huis snel wetgeving zal aannemen om de overheid te heropenen wanneer deze in januari aantreedt.

De sluiting komt aan het einde van een turbulente week voor de president. Een week waarin de minister van Defensie, James Mattis, ontslag heeft genomen na het plotselinge besluit van Trump om Amerikaanse troepen uit Syrië te halen. Het besluit over Syrië werd alom bekritiseerd, zelfs door vooraanstaande Republikeinen in het Congres. Op zaterdag meldden de Amerikaanse media dat Brett McGurk, de hoogste afgezant van de VS tegen de wereldwijde anti-ISIL-coalitie, vrijdag was afgetreden door het besluit van Trump.

De politieke onrust voedde de angst van investeerders voor de economie. Op de aandelenmarkt werden vrijdag daardoor aanhoudende zware verliezen genoteerd.