Aanslagen op de democratie
15 Dec 2018, 04:41
foto
De dood van de democratie.


In november 1947 zei Winston Churchill in het Britse Lagerhuis dat “er gezegd wordt dat de democratie de slechtste vorm van regeren is, uitgezonderd al die andere vormen die van tijd tot tijd zijn geprobeerd…” De democratie is een nobel en goed concept om een land te besturen, maar historisch is toch ook gebleken dat zij haar tekortkomingen heeft. De aanvaarding van de democratie als regeervorm moet het best gepaard gaan met het inbouwen van veiligheidskleppen tegen haar misbruik en verdraaiing en vervorming.

Eerder, in december 1944 had Churchill ook al opgemerkt dat “de gewone, eenvoudige man/vrouw de basis vormen van de democratie en dat het van vitaal belang is dat deze basis, die gewone, eenvoudige man en vrouw in staat moet stellen zijn/haar vertegenwoordiger te kiezen zonder vrees en zonder enige vorm van intimidatie of represailles”.

Maar de Britse democratie bleef lange jaren beperkt tot slechts de Britse grenzen in Europa en volhardde tot op het laatste moment in het weigeren van basis mensenrechten en zelfbeschikking voor haar kolonies.
De Amerikaanse verklaring van de onafhankelijkheid stelde dat all men are created equal. Maar de Afrikaanse slaven werden buitengesloten en de democratie beschermde de Indianen niet tegen een bijna grondige uitroeiing.

Adolf Hitler en Benito Mussolini kwamen aan de macht via de weg van een democratisch proces, maar eenmaal aan de macht verlieten zij dat pad en gingen de weg op van de dictatuur en autoritaire heerschappij: hun motto werd “aanbid mij uw dictator en de massa’s in Duitsland en Italië vielen op hun knieën”.
In het huidige Europa is te zien hoe het fascisme en racisme heropleven vanwege de instroom van Afrikaanse en Arabische vluchtelingen. Italië, Oostenrijk en Hongarije worden tegenwoordig bestuurd door democratisch gekozen neo-fascisten.
De inwoners van de staten in het middelste deel van de VS kozen Donald Trump tot president met zijn belofte Amerika weer machtig (en blank) te maken. Zijn anti-immigratie beleid, zijn handelsprotectionisme en zijn impulsieve en grillige buitenlandse politiek ondermijnen de structuren van de mondiale samenwerking.

Meerderheids-isme
De democratie is vaak in gevaar wanneer politieke partijen lijden aan wat men kan noemen 'meerderheids-isme'. Zij hebben de meerderheid in het parlement verkregen die veelal dan gepaard gaat met een geringe tolerantie voor hun politieke opponenten en hun onwilligheid om andere politieke partijen te zien als hun legitieme rivalen. Zij beginnen dan een traject om alles naar hun hand te zetten, vaak niet in het belang van de totale samenleving, maar in hun eigen belang, met name, het bestendigen van hun macht, als het kan, tot het einde der tijden. Deze tendens wordt des te erger wanneer deze meerderheid geleid wordt door personen wiens ego groter is dan hun verstand.

Naast het recht op stemmen bij verkiezingen, kan de democratie niet goed gedijen in een omgeving van welig tierende corruptie en openlijke misbruik van macht. Aansprakelijkheid, toewijding aan wet en recht, onderwerping aan controles i.e. checks and balances vis-à-vis de executieve, wetgevende en juridische machten zijn essentiële elementen voor de legitimiteit van een goed geleid democratisch land en bestuur.

Het is van eminent belang dat de grondwet van een land ten allen tijde verdedigd moet worden door politieke partijen zowel in als buiten het parlement, door integere journalisten, door alle onderwijsinstituten, door ngo’s, kortom door de totale bevolking. Want democratische instituten op zich, kunnen niet alleen functioneren als bastions en bolwerken van de democratie.

Verkiezingen alleen, zijn niet het wondermiddel om de democratie in stand te houden, zo waarschuwen twee Harvard professoren, Steven Levitsky en Daniel Ziblatt in hun boek How Democracies Die. In het boek hebben zij een checklist gemaakt om na te kunnen gaan hoe robuust een democratie is. Autocraten worden gekozen en handhaven een dun laagje “democratie”, terwijl zij de inhoudelijke kant van de democratie uithollen.Instituten worden machtige politieke wapens, die overvloedig worden gebruikt door de machthebbers tegen de machtelozen.

Levitsky en Ziblatt beschrijven in een huiveringwekkende passage hoe autocraten de democratie ondergraven en doodwurgen, met name:
- door het inlijven en intimideren van rechtsprekende organen
- door het omkopen van delen van de media en de private sector of hen te dwingen tot zwijgzaamheid
- door het vormen van politieke kartels
- door het herschrijven van politieke regels en procedures, dit alles ten nadele van hun opponenten.
De tragische paradox van de route naar het autoritarisme is dat de moordenaars van de democratie precies dezelfde democratische instituten inzetten en gebruiken om geleidelijk, subtiel en zelfs legaal de democratie te vermoorden.

Al deze op de dood van de democratie gerichte acties en handelingen zijn op het huidige Suriname van toepassing!

Rudie Alihusain

Bronnen:
Zakaria, Faried, The Future of Freedom, Penguin Books, New Delhi, 2003
Subversion of democracy, Dawn newspaper, 23 april, 2018
Democracy’s Deficit, Dawn news, 22 juli 2018
Advertenties