India: Regerende partij verliest in cruciale deelstaten

De regerende partij in India heeft dinsdag de regionale verkiezingen in drie belangrijke deelstaten verloren. Het is de grootste nederlaag van premier Narendra Modi sinds zijn aantreden in 2014. De nederlaag van Modi geeft de oppositie een voorsprong op de algemene verkiezingen volgend jaar.

De resultaten in de noordelijke deelstaten Rajasthan, Chhattisgarh en Madhya Pradesh zouden de federale regering - geleid door Modi's hindoe-nationalistische Bharatiya Janata Party (BJP) - kunnen dwingen om de uitgaven te verhogen op het platteland, waar meer dan twee derde van de 1,3 miljard inwoners van India wonen. Politieke analisten zeiden dat de nederlaag van de BJP het landelijke ongenoegen met de regering onderstreept en zou kunnen helpen om de oppositie onder leiding van de Congrespartij te verenigen.

Sanjay Jha, een woordvoerder van de Congrespartij, zei dat de frustratie van de boeren, de werkloosheid van de jeugd en de toenemende ongelijkheid in de samenleving het belangrijkste onderwerp waren tijdens de verkiezingen. Hij vertelde Al Jazeera dat de aanvallen op de Dalits en de minderheden onder de BJP-regeringen het electoraat ook hebben afgekeerd van de rechtse partij.

Activisten en oppositiepartijen hebben de BJP ervan beschuldigd een campagne te hebben gevoerd die verdeeldheid zaait en Hindoe extreemrechtse groepen toe te staan zich schuldig te maken aan het slachten van koeien, wat in de meeste Indiase deelstaten een misdrijf is. Tientallen mensen, een meerderheid van hen moslims, zijn in de afgelopen vier jaar sinds Modi aan de macht kwam gedood door zogenaamde koeienwachters.

De hindoe-nationalistische partij zette Yogi Adityanath in, bekend om zijn venijnige anti-moslim retoriek, als de belangrijkste campagnevoerder in de staatsverkiezingen. Adityanath - een monnik die zich heeft bekeerd tot politicus - werd in 2017 benoemd tot de belangrijkste minister van India's meest bevolkte en politiek belangrijke deelstaat Uttar Pradesh.

Een wetgever voor de BJP zei dat ze een fout hadden gemaakt door hun campagne te richten op partijdige thema's, zoals de bouw van een hindoetempel in Ayodhya op een door moslims betwiste plek, in plaats van banen en groei aan te bieden. "We zijn het ontwikkelingsprobleem vergeten dat Modi in 2014 heeft opgepakt", zei Sanjay Kakade.
Jha, de woordvoerder van het Congres, zei: "De BJP is ingestort op de kwestie van bestuur ... en probeerde alleen maar om verkiezingen te polariseren door gemeentelijke politiek te bedrijven."

Premier Modi feliciteerde dinsdag het Congres en andere regionale partijen voor hun overwinningen. "We accepteren het mandaat van de mensen met nederigheid", tweette hij. "Overwinning en nederlaag zijn een integraal onderdeel van het leven. De resultaten van vandaag (dinsdag) zullen ons besluit om mensen te dienen en nog harder te werken voor de ontwikkeling van India verder bevorderen."

De Congrespartij is helemaal klaar om regeringen te vormen in de deelstaten Chhattisgarh en Rajasthan waar ze meerderheid heeft gehaald. In Madhya Pradesh werd de Congrespartij de grootste partij.

In de centrale deelstaat Chhattisgarh won het Congres 68 van de 90 zetels die op het spel stonden, waarbij de BJP er maar 15 wist te vergaren, volgens gegevens van de verkiezingscommissie van India. De mineraalrijke deelstaat wordt al drie opeenvolgende termijnen geregeerd door de BJP.

De Congrespartij won 101 van de 199 zetels die werden betwist in Rajasthan. De zittende BJP kreeg er 73. In Madhya Pradesh, de belangrijkste van de vijf deelstaten die in de afgelopen weken gemeenteraadsverkiezingen hebben gehouden, kwam de Congrespartij als overwinnaar op 114 zetels, terwijl de BJP 108 van de 230 zetels wist te behouden. Twee regionale partijen hebben de steun aan de Congrespartij al uitgebreid, waardoor de kansen om een regering te vormen na 15 jaar van een BJP-bestuur groter worden.

De resultaten kwamen als een schot in de arm voor Rahul Gandhi, de voorzitter van de Congrespartij, die probeert een brede alliantie met regionale groepen te smeden. Gandhi is de meest serieuze uitdager van Modi bij de algemene verkiezingen die in mei worden gehouden.

De Congrespartij heeft India geregeerd voor het grootste deel van zijn na-onafhankelijkheidsperiode na 1947, maar werd gedecimeerd door Modi's BJP in nationale peilingen in 2014. Sindsdien had de partij moeite om zelfs maar de winst bij de regionale verkiezingen te behalen. Gandhi, is een telg uit de vierde generatie van de Nehru-Gandhi-dynastie. Hij heeft geprobeerd een coalitie van regionale groepen op te bouwen.