Derde keer gelopen op 'Pad van Verzoening'

Voor de derde keer is zaterdag gelopen op het ‘Pad van Verzoening’. De gedenkwandeling is de afstand tussen het monument van de Binnenlandse Oorlog en Fort Zeelandia, een paar honderd meters verder. De bedoeling van de loop is om nabestaanden en slachtoffers van de Binnenlandse Oorlog en de nabestaanden van de 15 mannen die tijdens het militaire bewind van Desi Bouterse zijn gefolterd en vermoord op 8 december 1982, dichter bij elkaar te brengen, “om verzoening te brengen” zoals de organisatie aangeeft.

De gedenkwandeling is een initiatief van het Comité Slachtoffers en Nabestaanden van Politiek Geweld, dat onder leiding staat van Humphry Jeroe. Er zijn ook kransen gelegd bij het monument die de gevallen soldaten van de Binnenlandse Oorlog gedenkt, bij het Memre Boekoe Kazerne. Daarna is men getrokken naar de Waterkant om kransen te leggen bij het andere monument en de ingang van het Fort. Jeroe stelt dat de mensen die de Binnenlandse Oorlog hebben gesteund ook hebben bijgedragen aan het leed dat is ontstaan. Die oorlog heeft honderden slachtoffers gemaakt, onder wie veel kinderen en vrouwen.

Een paar uur eerder heeft de stichting 8 december 1982, kransen en bloemen gelegd bij Bastion Veere. Beide organisaties staan lijnrecht tegenover elkaar. Het Comité is geen voorstander van de rechtszaak tegen de verdachten van de 8 decembermoorden. De stichting daarentegen vecht al jarenlang voor gerechtigheid voor de moorden. Het Comité heeft eerder aangegeven dat het rechtsproces voor onrust zal zorgen. Sunil Oemrawsingh, voorzitter van stichting 8 december 1982 heeft eerder op de dag opgemerkt dat “elke dreiging van onrust en geweld slechts te wijten is aan het gedrag van de verdachten die nu politieke macht hebben om de uitkomst van het rechtsproces te doorkruisen.”

Zowel Jeroe als Melvin Bouva, vicevoorzitter van De Nationale Assemblee maken opmerkingen over de kleine opkomst. “Het gaat niet om aantal maar om de boodschap, stelt Jeroe. “Het is een proces, en ook al is het niet morgen, of over twintig jaar, of als ik er niet meer ben, verzoening zal komen. Het is belangrijk dat we elkaar tegemoet komen, dat we dingen samen doen, om vooruit te komen als land,” geeft Jeroe aan. Bouva voegt eraan toe dat dat de gedenkwandeling voortgezet zal worden totdat “wij de anderen tegenkomen op dit pad". Bouva benadrukt nog steeds achter de Amnestiewet te staan. De aanpassing van deze wet zou immuniteit moeten verschaffen aan de verdachten in het 8 decemberproces. Ondertussen is de rechtszaak zover gevorderd dat het nu afwachten is op het vonnis van de rechter.

Bij de ingang van het fort worden er nog eens twee kransen gelegd. Een door soldaat Piet Sabajo, die als slachtoffer wordt aangekondigd. Plechtig salueert hij wanneer de bloemen bij een van de ‘voeten’ zijn gelegd. Het Comité heeft vorig jaar twee paar stenen voeten neergezet die de gedenkwandeling moeten symboliseren. “We moeten ook leren uit onze fouten,” merkt Bouva op. “Kande den soerdati no de eens nanga mi dus laat me het dan tussen haakjes zeggen: dat we nooit meer onnodig wapens oppakken, geweld toepassen om conflicten op te lossen. Laten we leren dat conflicten worden opgelost door met elkaar te praten.”

René Gompers