Tjien Fooh: Onze identiteit ligt geborgen in archieven

“Onze archieven moeten we koesteren als land en als volk. Hierin ligt onze identiteit geborgen en verborgen. We proberen op verschillende manieren het archiefwezen op zodanig niveau te brengen dat we trots kunnen zijn op wat we al hebben”, zegt Rita Tjien-Fooh-Hardjomohamad, nationale archivaris tevens directeur van het Nationaal Archief Suriname (NAS).

Hoewel de instelling niet over veel financiële middelen beschikte, heeft ze toch getracht om voornamelijk reguliere activiteiten te ontplooien, die vooral betrekking hebben op de conservering, de ontsluiting en de beschikbaarstelling van de archieven. Eén van de succesvolle projecten die het NAS dit jaar heeft afgerond is de digitalisering en het online plaatsen van de database van de Slavenregisters. Dit geschiedde in samenwerking met de Radboud Universiteit Nederland en studenten van de Anton de Kom Universiteit Suriname.

Een belangrijk nieuw project dat dit werd opgestart, betrof het project ‘Opstellen Selectielijsten’ voor de overheidsorganen. “Op een gegeven moment waren wij toch genoodzaakt om het opstellen van selectielijsten als prioriteit te nemen. Als je de overheidsarchieven bezoekt bij de ministeries, dan merk je dat ze niet altijd op verantwoorde wijze worden beheerd en ook moeilijk toegankelijk zijn. De archiefruimte op de ministeries voldoen ook niet aan de standaarden en regels zoals die zijn opgenomen in de archiefwet”. Zij drukt ministers en directeuren van overheidsinstellingen daarom op het hart om zich te oriënteren op de afdelingen die direct te maken hebben met archiefvorming. Hierdoor kunnen zij een beter beeld hebben op het belang van het project.

Heel belangrijk zijn volgens Tjien-Fooh-Hardjomohamad ook de opleidingen en de trainingen. Het personeel is bijgeschoold om papieren archieven zelfstandig te restaureren en gereed te maken voor digitalisering. Momenteel volgen twee medewerkers de master-opleiding Archives and Record Management bij de University of the West Indies. Het is een online studie die twee jaar duurt. “Ik ben op dit moment de enige archivaris met een masteropleiding. Als ik straks besluit weg te gaan moet er al opvolging zijn. En dat legt ook een bepaalde verantwoordelijkheid op mij om de mensen hier of anderen ook wel zodanig klaar te stomen, dat ze van mij kunnen overnemen”, zegt de archivaris.

Het is inmiddels ruim een jaar dat archieven over Suriname uit de koloniale periode, zijn overgebracht naar het NAS. Tjien Fooh merkt op dat deze bronnen nog steeds te weinig worden geraadpleegd. “De studenten van de opleiding geschiedenis en de historici maken gebruik van de archieven, maar de samenleving heeft het nog laten liggen.” Zij benadrukt dat het NAS er niet alleen is om archieven te bewaren, maar dat ze die ook beschikbaar stelt voor onderzoek .