Rouhani uitdagend als VS sancties opnieuw oplegt

De Iraanse president Hassan Rouhani heeft gezworen sancties die opnieuw zijn opgelegd door de Verenigde Staten (VS) te slopen. De strafmaatregelen richten zich op de kern van de Iraanse economie.

De regering Trump herstelt alle sancties die waren opgeheven onder de nucleaire deal van 2015 in een poging Iran onder druk te zetten. De maatregelen zullen de olie-export, scheepvaart en banken treffen en het moeilijk maken om zaken te doen met de olierijke natie. Maar Rouhani sloeg een uitdagende toon aan en zei dat Iran "doorging met de verkoop van olie".

"We zullen met trots de sancties overtreden", zei hij tijdens een bijeenkomst van economische functionarissen. Europese landen die nog steeds partij zijn bij het akkoord om de nucleaire activiteiten van Iran te beteugelen, zeggen dat ze bedrijven zullen helpen om de sancties te omzeilen. Maar er zijn twijfels hoe succesvol dit zal zijn.

Nog voordat de Amerikaanse sancties opnieuw werden opgelegd, had de Iraanse economie een moeilijk jaar achter de rug, waarbij de Iraanse valuta, de rial, kelderde tegen de dollar, waardoor de prijs van basisgoederen toenam.

De Amerikaanse president Donald Trump trok de VS eerder dit jaar terug uit het nucleaire akkoord, een overeenkomst die hij de 'slechtste ooit onderhandelde deal’ noemde. Het bood Iran versoepeling van de sancties in ruil voor het verminderen van zijn nucleaire ontwikkeling. De wereldwijde nucleaire waakhond, de IAEA, zegt dat Iran de overeenkomst heeft nageleefd.

President Trump zegt dat hij Iran terug wil naar de onderhandelingstafel. Zijn regering zegt ook dat het wil stoppen met wat het ‘kwalijke’ activiteiten van Teheran noemt, zoals cyberaanvallen, ballistische raketproeven en steun aan terreurgroepen en milities in het Midden-Oosten. De president zegt dat zijn "maximale druk" -strategie werkt. "[Iran] wilde het hele Midden-Oosten overnemen, op dit moment willen ze gewoon overleven", vertelde hij tijdens een bijeenkomst in Tennessee rapporteert persbureau Reuters.

Impact
Washington heeft in augustus een reeks sancties hersteld, maar volgens analisten is deze laatste ronde verreweg de belangrijkste. Meer dan 700 personen, entiteiten, schepen en vliegtuigen staan nu op de sanctielijst, waaronder grote banken, olie-exporteurs en rederijen.

Bovendien wordt verwacht dat het in Brussel gevestigde Swift-netwerk dat de verbindingen maakt voor het verrichten van internationale betalingen, de verbindingen met gerichte Iraanse instellingen verbreekt, en Iran isoleert van het internationaal financieel systeem.

Staatssecretaris Mike Pompeo zei dat de VS ernaar streeft de Iraanse olieverkoop tot nul terug te brengen. De regering-Trump heeft echter wel vrijstellingen verleend aan acht landen om Iraanse olie te blijven importeren, zonder ze te benoemen. Naar verluidt omvatten zij Amerikaanse bondgenoten Italië, India, Japan en Zuid-Korea, samen met Turkije en China.

Bezwaar
Het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk - die tot de vijf landen behoren die zich nog steeds inzetten voor het nucleaire pact - hebben allemaal bezwaar gemaakt tegen de sancties. Ze hebben beloofd Europese bedrijven te ondersteunen die "legitieme zaken doen" met Iran en hebben een alternatief betalingsmechanisme opgezet - het Special Purpose Vehicle (SPV) - dat bedrijven helpt handel te drijven zonder boetes aan de VS te betalen.

Analisten twijfelen er echter aan dat dit de impact van sancties op Iran aanzienlijk zal verminderen, gezien het belang van de VS voor de wereldhandel. Pompeo zei dat meer dan 100 grote internationale bedrijven zich uit Iran hadden teruggetrokken door de dreigende sancties. Zelfs als bedrijven de SPV kunnen gebruiken, kan elk Amerikaans bedrijf waarmee het zaken doet, worden gestraft.

Een andere ondertekenaar van de nucleaire deal, China, heeft gezegd dat het de hernieuwde sancties betreurt en dat de wettige handel met Iran moet worden gerespecteerd.