Jaguar blijft op het menu in Suriname

Roy Ho Tsoi, chef beheer afdeling Natuurbeheer is blij met het artikel in National Geographic over de stroperij en handel op jaguars in Suriname. “Het medium heeft ons probleem belicht en onder de aandacht gebracht van het algemeen publiek, zegt Ho Tsoi aan Starnieuws. Hij benadrukt dat wildlife crime op verschillende momenten in Suriname zelf is besproken. “Het is niet zo dat het probleem verscholen was of niet onder de aandacht is van onze autoriteiten”.

Van 26 maart tot 4 april 2018 publiceerde Starnieuws de serie ‘Jaguar op het Menu’. In negen artikelen werd het probleem van de illegale stroperij en handel in de jaguar belicht en vertelden personen en instanties over de huidige gang van zaken in Suriname en de toekomst. Die serie creëerde meer bewustzijn in de samenleving, geeft Ho Tsoi aan.

De jachtopzieners krijgen steeds meer tips vanuit de samenleving over bijvoorbeeld een jaguar in gevangenschap. Er zijn gevallen van personen die voor langere tijd in het binnenland zijn en het dier proberen te vangen. “Zij vinden afzet bij kwekers van exotische dieren.” Ook ‘jagers’ die op het laatste moment tot inkeer komen bellen naar de Dienst 's Lands Bosbeheer (LBB) dat zij een dier hebben gevangen en willen afstaan. Niet altijd wordt het dier direct afgeschoten; pas als de stroper zich bedreigd voelt schiet hij gericht om te doden.

Illegale activiteiten ondergronds
“Tegelijkertijd leidde de publicatie ertoe dat de illegale activiteiten nu meer ondergronds plaatsvinden.”, zegt Ho Tsoi. De stropers, (weder-op-) koper en/of consument weten dat het verboden en strafbaar is. De trend is al enkele jaren gaande – geen incidentele dode jaguar, maar mensen gaan bewust van huis om de jaguar te doden en te verhandelen. De vraag naar de jaguar zal er blijven. “De prijs zal alleen maar hoger worden als de vraag groter is dan het aanbod.”

Ho Tsoi bagatelliseert de informatie van National Geographic op basis van de interviews en een geheim onderzoek niet, maar wil graag weten hoe hard bepaalde gegevens zijn. “Er worden bijvoorbeeld cijfers genoemd, maar waarop zijn deze gebaseerd?” stelt hij. “Ik zeg niet dat het niet waar kan zijn, maar iedereen kan met cijfers schermen.” Formeel heeft Suriname geen data en zijn er instanties die steeds schattingen maken over de jaguar op basis van waarnemingen en camera-trapping projecten in bepaalde gebieden.

Hij stelt verder: “Als de onderzoekers strafbare feiten hebben gezien en gefilmd, dan zouden die wel voorgelegd moeten worden aan de verantwoordelijke instanties, zoals LBB en het Openbaar Ministerie.” Het vindt het jammer dat er onderzoek is gedaan en de informatie slechts is gebruikt voor de publicatie. “Had men deze informatie eerder met ons gedeeld, dan had men daadwerkelijk geholpen om iets aan het probleem te doen.” Bijvoorbeeld - onder vier ogen – doorspelen van namen van dorpen, plaatsen, personen en lijnen, zegt hij.

Fouten op grensposten
In het algemeen ligt het accent in Suriname meer op de veiligheid van mensen dan op de bescherming van de jaguar, concludeert Ho Tsoi uit gesprekken met functionarissen. “Dit heeft allemaal te maken met educatie en bewustzijn.” Hij merkt verder op dat bij het constateren van strafbare feiten die met wildlife te maken hebben op de grensposten, er vaak fouten worden gemaakt. Hierdoor kunnen overtreders gewoon doorreizen.

Door de regelmatige wisseling van de dienstdoende ambtenaren weet de nieuwe ploeg vaak niet hoe zij deze zaken moet afhandelen. “Hier is er een taak voor LBB om de ambtenaren weer regulier te trainen in het herkennen van verboden diersoorten en de regels voor in- en uitvoer van in het wild levende dieren.”

Status jaguar
Vanaf de publicatie in National Geographic eind september, berichtten media in verschillende landen over het nieuws. Ho Tsoi ziet de media-aandacht ook in een ander licht. “Hoe meer publiciteit, hoe meer bewustzijn; je hoopt dat er wordt gehandeld en de status-verandering die men ziet aankomen probeert te vermijden.” De International Union for the Conservation of Nature (IUCN), een wereldwijde natuur- en milieuorganisatie heeft de jaguar al enkele jaren op IUCN Rode Lijst van bedreigde diersoorten staan met als status ‘bijna bedreigd’. Als er niet snel wordt gehandeld om dit dier te beschermen verslechterd de status naar ‘kwetsbaar’.

Begin maart werd de eerste internationale conferentie voor de bescherming van de Jaguar in New York gehouden. Suriname participeerde ook. Met de internationale berichtgeving is de kans groter dat organisaties fondsen kunnen krijgen om programma’s in Suriname uit te voeren, geeft Ho Tsoi aan.