Vrijheid, kruimels en schroot

De geschiedenis van Suriname kent tijden van ontzaglijke ontwikkeling, veelal van aanzienlijk grotere omvang dan velen zouden vermoeden. Tijden, waarbij er fantastische prestaties zijn geleverd door hard werken, doorzetting, discipline en tal van andere uitmuntende menselijke eigenschappen. Helaas hebben wij door de jaren heen die uitmuntende eigenschappen niet kunnen verheffen tot deel van onze cultuur en traditie om door te gaan met hard werken, opbouwen, vernieuwen, vooruitgaan en een waardige plaats in de wereld weten te bezetten.

In plaats daarvan hebben onkundige leiders, gedreven door persoonlijke begeerte en vele andere negatieve eigenschappen, de samenleving ernstig verziekt. De voortdurende drang naar vooruitgang en onvermoeide inzet voor het behalen van successen zijn in plaats van traditionele gewoonten, traditionele ongewoonte geworden. We presteren nu maar weinig positiefs en bewonderenswaardig, in tegenstelling tot de geweldige prestaties van onze voorouders.

Vooral voor de jongeren van Suriname is het goed om te beseffen, waartoe hun voorouders in staat waren, wat zij allemaal hebben gepresteerd om daaruit inspiratie te putten en in deze tijd van verval niet op te geven. Zij zijn door de jarenlange slechte kwaliteit onderwijs, onproductieve leeromgeving en onkundige leiderschap helaas niet tot zinvolle wasdom kunnen komen. De voorbeelden die zij krijgen zijn bijna uitsluitend 'looser’s stories' zoals disfunctionerende politici op hoge posten, aaneengesloten mislukte projecten, inspiratieloos onderwijs, chaotisch plundering van ‘s lands eigendommen en opmerkelijke verval van het milieu, om maar enkele te noemen.

Dat is waarmee de Surinaamse jongeren het moeten doen; ze krijgen nauwelijks iets positiefs om zich aan vast te klampen, terwijl ze welvaart en welzijn in andere delen van de wereld letterlijk voor hun neus hebben. Ze zien en horen op hun smartphones wat er hier en in de wereld gebeurt. Zouden ze ook niet nuttig, productief werk willen doen, een goed salaris verdienen en in een mooie, prettige, uitdagende en georganiseerde omgeving willen wonen? Zouden ze geen succesvolle burgers willen zijn ten dienste van hun land en landgenoten? Zouden ze geen deel willen zijn van de succesvolle technologische ontwikkelingen in de wereld, zoals ze zien op het internet? En dan komen ze op school en ervaren een onderwijsprogramma dat compleet is ontkoppeld van de realiteit van het technologische heden, terwijl de politieke leiders geen sprankje hoop geven. Is het dan verwonderlijk, dat onze jeugd zich liever bezig houdt met hun smartphones, dan zitten in de schoolbanken?

De volgende voorbeelden geven aan welke grandioze prestaties door de jaren heen zijn geleverd in Suriname. Deze grandioze prestaties zullen waarschijnlijk slechts geschiedenis blijven, want de visies en acties van de huidige politici brengen ons alleen in de tegengestelde richting.
Suralco heeft in haar haast honderdjarig bestaan een geweldige technologische ontwikkeling naar Suriname gebracht. Vele duizenden Surinamers hebben vanaf het handmatig graven en transporteren van bauxiet tot het bouwen, in bedrijf stellen en het in stand houden van de machtige Afobaka Waterkrachtcentrale, de Paranam Aluinaarde Raffinaderij en Aluminium Smelterij, een onvoorstelbare bijdrage geleverd aan de Surinaamse schatkist.

Waar het allemaal maagdelijk oerwoud was, hebben zij door kennis en kunde gigantische bouwwerken en productie-installaties geconstrueerd en daarmee ontwikkeling enorm verhoogd. Met een geweldige dosis aan discipline, zelfvertrouwen, hard werken, studeren, samenwerken, kennis opdoen, leren van elkaar, hebben zij samen met hoogstaande technologie, het omvangrijk bedrijf veilig en productief in stand gehouden, wel haast honderd jaren lang.

Suralco gaat nu vertrekken. De hoogstaande technologie, op vrijwel elk denkbaar gebied en dat vele malen meer waarde heeft gehad dan alle financiële opbrengsten van het bedrijf voor Suriname, gaat daarmee helaas ook verloren. Suralco was de grootste Technologische Universiteit van Suriname in het district Para. De universiteit in Paramaribo heeft weinig kunnen overnemen, vastleggen en ontwikkelen voor het onderwijsprogramma van Suriname. Technologie, uitstekend toepasbaar voor onze houtindustrie, landbouw, waterhuishouding, arbeidsproductiviteit, etc. etc. is allemaal in de prullenbak terecht gekomen. Paramaribo was alleen geïnteresseerd in de dollars. Vandaag vechten onze bestuurders om het achtergebleven schroot.

Bruynzeel Suriname, een ander voor Suriname gigantisch bedrijf waar alweer duizenden Surinamers hebben gewerkt, zijn getraind en de kneepjes van houttechnologie, vanaf het oogsten van de bomen tot het compleet verwerken tot woningbouwpakketten zijn bijgebracht. Nog honderden van deze prachtige Bruynzeel woningen staan er nog goed bij in haast alle hoeken van ons land. Ook weer een geweldig technologie, haast uniek voor het Caribisch gebied, is verloren gegaan en maar bitter weinig overgebleven. Was Bruynzeel Suriname de Hout Universiteit van Suriname? Hoeveel daarvan vinden we terug, al dan niet getransformeerd naar hogere en modernere niveau in ons onderwijs systeem? Foetsie, niet een beetje van wat Bruynzeel was, kunnen we in onze onafhankelijkheid nadoen. Hier en daar nog wat “small pockets of fair and good practices”, terwijl we een excellente internationale leverancier van Surinaamse houtproducten moesten zijn en onszelf rijk konden werken met deze hulpbron.

Het Saramacca Kanaal. Weinig Surinamers hebben enig benul van de omvang van dit gigantische kanaal. Een met eenvoudige werktuigen gegraven kanaal, dat bijna 50 km lang is en een fenomenaal kunstwerk op international niveau zou moeten zijn, staat er helaas maar troosteloos bij: volgepropt met rommel, begroeid, slecht onderhouden en bijna niet meer bevaarbaar. Dit kanaal had als primair doel het regelen van de waterhuishouding van duizenden hectare landbouwgrond en te voorzien van goed en overvloedig irrigatiewater. Ook hier is die noeste arbeid van misschien wel honderden mensen dwars door modder, zon en regen, simpel in de 'dot’ baki' beland. Al die duizenden hectare landbouwgrond staan er net als het kanaal, troosteloos bij, terwijl wij nu, samen met vruchten van o.a. het (vroegere) Celos, Landbouw Proefstation, Proeftuinen en de ADEK Universiteit een excellente internationale leverancier moesten zijn van hoogwaardige landbouwproducten.

Ten slotte: Bloeiende plantages. Eens had Suriname er niet minder dan 400 bloeiende plantages. Wel, een bloeiende plantage verkrijg je enkel en alleen door keihard werken, Nergens in de wereld zijn bloeiende plantages verkregen door te nietsnutten. En dan nog te bedenken, dat de bloeiende plantages zijn opgezet op plaatsen, waar het allemaal maagdelijk bos was en de mensen met primitief gereedschap dat maagdelijk bos hebben omgetoverd tot bloeiende plantages. Met simpele handgereedschap hebben zij het land ontbost, waterhuishouding geregeld, sluizen gebouwd, geplant, verzorgd en geoogst, tussen de miljoenen muskieten en andere insecten. Dat was het resultaat van ontzagwekkend hard werken.

Tegenwoordig hebben we de meest moderne graafmachines, bulldozers en andere grondbewerking machines ter beschikking. Waterpompen, meststoffen, specifieke kennis, organische bestrijdingsmiddelen en tal van andere hulpmiddelen zijn er om succes te garanderen, maar niet eens een enkele hectare grond kunnen we behoorlijk beplanten, verzorgen, oogsten en economisch succesvol in stand houden.

Dergelijke indrukwekkende prestaties kunnen slechts behaald worden met intelligente, competente en nationale leiders. Ze hebben maar één doel: continue verbetering van het volk waar ze de leiding over hebben. Met man en macht, en met grote overgave en opofferingen hebben de leiders van toen hun doelen bereikt. Suralco’s succes kwam niet uit de lucht vallen, evenmin Bruynzeel’s succes. Het Saramacca Kanaal is gegraven, was ooit druk bevaren en heeft toen al die landbouwgronden aan de Commissaris Weytingweg en Leidingen bevloeid! En die honderden bloeiende plantages waren er.

Die leiders van toen hebben niet gezegd, dat ze en stuwdam gaan bouwen, maar in plaats daarvan de bossen geplunderd en het rivierwater vergiftigd. Ze hebben niet gezegd, dat ze vooruitgang gaan brengen, maar in plaats daarvan achteruitgang hebben gebracht. Neen, ze hebben gedaan wat ze zeiden te willen doen en hebben zich daarna met lichaam, geest, hart en hoofd overgegeven om dat samen met de mensen te realiseren!

Het zijn intelligente en competente leiders, gedreven door hoge morele waarden en normen, die samen met noeste arbeid en uitdagendheid van het volk, voor continue verbetering zorgen. Niet alle leiders zijn intelligent, competent en nationaal. Helaas kent Suriname juist dergelijke leiders, die gedreven door vriendjespolitiek en corruptie, kruimels verdelen en zelf met de staatskas er vandoor gaan en zo het volk, snel en effectief, tientallen miljarden verarmd achterlaten. Moet er geen herstelbetalingen geëist worden van deze mis-leiders?

Intussen moet onze jeugdigen, door al die 'loosers stories' zich een weg banen om hun toekomst te redden. Maar de analyses van de deskundigen over de slechte leerprestaties van de schoolgaande jongeren geven teleurstellend geen hoop op verbetering. “Oh, het zijn de ondeskundige onderwijsgevenden”; “Oh, het zijn de leerlingen die geen belangstelling hebben”; “Oh, het zijn de smartphones die ouders aan hun kinderen geven”; Oh, het zijn ouders die niet letten op wat kun kinderen doen”; “Oh, het is vrede in het gezin, dat zorgt voor leerprestaties”, terwijl het Surinaamse onderwijs totaal gedesoriënteerd is van de werkelijkheid, waarin het opdoen van kennis en het productief bezig zijn de basis ingrediënten zijn voor kweken van belangstelling, creativiteit, innovatie, inspiratie en uitmuntendheid.

Onze politieke leiders geven maar weinig hoop; hun uitstraling is veel te amateuristisch, niet zoals de leiders die de geweldige prestaties hebben gerealiseerd. De ene politieke leider is een winkeltje aan het draaien, dat is volgens deze leider ontwikkeling; de ander strooit met geld en wil de nationale leider zijn; weer de andere strooit met voedselpakketten en verdeelt de staatskas onder vrienden; andere leiders zijn bedreven in het stellen van vragen. Alleen één politieke leider heeft werkelijk een significante actie ondernomen om alvast mensen bij elkaar te trommelen om ten minste zaken op een rijtje te zetten. De rest denkt, dat politieke leiderschap slechts een bijbaantje is. Geen zelfstudie, geen persoonlijke ontwikkeling, geen zelfreflectie, geen onderzoek. Wel domeingrond, hoge salaris, hoge functies, kostbare privileges.

Het probleem ligt echt bij de politieke leiders. Ze zijn politieke leider, omdat ze vooraan staan van een politieke partij. Maar over ontwikkeling weten zij en nog minder de om hen heen hangende personen, iets. Ze hebben totaal geen idee, wat ontwikkeling is en hoe je dat moet bewerkstelligen. En dat is de reden waarom we jaren achtereen, regering na regering, presidenten na presidenten, ministers na ministers, commissies na commissies, geen vooruitgang, alleen achteruitgang zien.

Het volk is al die jaren onvoldoende opgevoed om kritisch te zijn en hoge eisen te stellen aan de politieke leiders die zich aandienen. Een paar bankbiljetten de lucht ingooien, paraplu’’s en truitjes verdelen, voedselpakket uitreiken, veel mooie dingen beloven en het volk is verkocht! En daarna, plunderen maar! Zonder de plicht voor herstelbetalingen. Welke politicus kan dit helpen veranderen?

Erwin A.Sadhoe