Overstroming nekt project voederrijst

Het proefproject voor voederrijst van de boeren in Saramacca heeft een zware tegenslag gekregen. Een dambreuk door een extreme hoge waterstand in de Wayambozwamp heeft ernstige schade toegebracht aan de aanplant in de Gangarampandeyweg.

Kenneth Sukul, trekker van het project, zegt dat de arealen in korte tijd onder water zijn gelopen. Er is nog geprobeerd om de oogst te redden door snel af te oogsten, echter mocht het niet baten. Niet alleen vertraagde de regen de oogst, maar kon de combine zich door de hoge waterstand op het veld niet voortbewegen. Er moest zelfs een graafmachine erbij worden gehaald om de combine uit het veld te slepen, vertelt Sukul.

Ondanks er niet meer regen is gevallen in vergelijking met dezelfde periode in 2017, heeft het zwampwater dit jaar een recordhoogte bereikt. De erven van de boeren staan droog en de weg verkeert in goede conditie, maar het water staat op dit moment ruim 1,90 meter boven de rijstvelden. De waterkerende dam die in 2016 met een meter was verhoogd is doorbroken, waardoor het zwampwater vrij naar binnen kan stromen en de velden onder water heeft gezet.

De dammen die ook bij andere boeren waren verhoogd in 2016, staan nu ook onder druk. “Sommige boeren hebben nog net hun dammen kunnen herstellen of verstevigen, terwijl bij anderen die elk moment kunnen worden weggespoeld.

Sukul vindt het opvallend dat Staatsolie Maatschappij haar kanalen die zijn verbonden met de Saramaccarivier, “die voorheen niet werden onderhouden, binnen vier dagen heeft opgehaald.” Volgens Sukul dacht het bedrijf waarschijnlijk dat het daarmee onopgemerkt het water in de zwamp tot normale hoogte kon brengen.

Vorig jaar concludeerde Hydrocom, die namens de boeren verenigd in NV Saramacca Padie, een onderzoek had uitgevoerd naar de overstromingen, het tekort aan irrigatiewater en de hoge waterstanden in de Wayambozwamp dat Staatsolie de waterhuishouding heeft verstoord. Sukul zegt dat uit het onderzoek blijkt dat door de verstoring de zwamp het regenwater niet meer kan opbergen, waardoor deze over de dammen van de boeren stroomt.

Volgens Sukul heeft Staatsolie het rapport afgewezen als ondeugdelijk omdat er niet gemeten zou zijn. “Nu bewijst Staatsolie zelf door overnight kanalen naar de rivier op te schonen, dat Hydrocom gelijk heeft.” Hij zegt dat Staatsolie verantwoordelijk wordt gehouden voor de schade aan het proefproject en de gevolgen daarvan.

Staatsolie
Staatsolie zegt desgevraagd dat zij geen informatie heeft over dambreuken in de Wayambozwamp. “Wij betreuren het dat aanplanten van de boeren zijn aangetast door hoge waterstanden.” Het bedrijf zegt dat het onafhankelijke ingenieursbureau Ilaco in opdracht van Staatsolie een studie uitvoert in het gebied. Onder andere moet worden onderzocht wat de oorzaken zouden kunnen zijn van de wateroverlast in de Wayambo- en Buruzwamp. De boeren zouden op de hoogte zijn gesteld van het onderzoek.

Staatsolie zal Ilaco vragen om de informatie over de hoge waterstanden en de mogelijke dambreuken als gevolg daarvan ook mee te nemen in het onderzoek. Het bedrijf zegt ook dat het een onderhoudsprogramma uitvoert waarbij er regelmatig werkzaamheden, zoals het ophalen van trenzen en onderhouden van wegen, worden gedaan. “De afgelopen periode is er niet afgeweken van dit programma.”

Het proefproject voederrijst is een initiatief van de boeren en het ministerie van Handel, Industrie en Toerisme. Het kwam tot stand in het kader van het goedkoper maken van kippenvlees door de import van mais te vervangen met lokaal geproduceerde voederrijst.

Volgens Sukul heeft de vorige LVV-minister geweigerd mee te werken aan een grant uit India voor 10 ton zaaizaad en technische begeleiding. Er is daarom gekomen om het project voort te zetten met lokale variëteiten. Het project dat afhankelijk in maart 2017 moest starten, is na veel vertraging in oktober van dat jaar officieel van start gegaan.

Het project – groot 23 hectare - had als doel om de variëteit Raimoon op te schonen en de verpleging daarvan te achterhalen zodat het niet gaat legeren (omvallen bij de bloei). Er is ook geprobeerd met nog een ander variëteit die het in Nickerie goed deed en ook als voederrijst zou kunnen dienen.

Behalve het verlies van de oogst is de grootste verliespost het niet kunnen vaststellen wat het resultaat is van de verschillende verplegingen die tot een handleiding moest leiden over hoe je de variëteit Raimoon moet telen om legeren te voorkomen en daardoor een hoge oogst kan realiseren.

Volgens Sukul heeft de huidige LVV-minister alle steun toegezegd. “Zijn steun is nu heel erg cruciaal, omdat wij niet weten hoe de bedrijven waarmee wij een contract hebben voor de oogst van oktober zullen reageren nu wij geen zaaizaad hebben kunnen produceren.”