Bigi Pan kleurt (bloed) rood

Zo rood als de rode ibissen de lucht kleuren, zo kleuren hun bloed en veren het gebied dat bekend staat als het Bigi Pan Bijzonder Beheersgebied. De rode ibissen, flamingo’s, reigers, pelikanen, duikelaars maar ook de visarenden strijken in formatie neer in het kniehoge water van de grootste Surinaamse lagune. En dan klinkt een schot, nog één en nog één…de formatie is verbroken. Het water kleurt rood… van veren en bloed.

De afgelopen drie maanden trekken steeds meer vogels naar de lagune om er te overwinteren. Ze zijn er in alle formaten en kleuren die hun leeftijd en gezondheidstoestand weergeven. Hoe roder de ibis en de flamingo, hoe gezonder hij is en ontbreekt het hem niet aan de juiste voeding. Kleine krabben, visjes, slakken, garnalen, schelpdieren, waterinsecten. Het menu is divers en naar het zich laat aanzien smakelijk.

Maar zo idyllisch als het lijkt, zo hangt het zwaard van Damocles boven het Bigi Pan Bijzonder Beheersgebied. Het gebied wordt wreed ontkleed, van boven en van beneden. De vogels worden uit de lucht geschoten, terwijl de lagune wordt leeg gevist. Voor het belang van enkelingen worden sleuven gegraven in het garnalenseizoen, waarin de garnalenoorlog uitbreekt. Hit en run, ook hier in de lagune. Vissers, legale en illegale, graven er sleuven vanuit de zee om een sterke stroming te creëren waardoor de garnalen makkelijk in hun fuiken terecht komen. De sleuven worden niet gedicht en heeft de zee vrij spel. Het zeewater spoelt niet alleen de kostbare kustvlakte weg, maar dringt zij ook steeds verder de lagune binnen. Het water stroomt uit de lagune naar zee, en dat proces blijft doorgaan, waardoor het waterpeil in de lagune laag blijft; veelal onder de 80 cm.

Met de vissen is het al even erg. Ondanks er op papier ‘slechts’ 17 vergunningen zijn uitgegeven om te vissen in het meer, is de regulering zoek. Het is een wild west, boten varen af en aan, met vrieskisten, ijsboxen, zakken vol netten. Wat en hoeveel er gevangen wordt, weet alleen de visser. Hij weet ook dat het visbestand afneemt. En dat ligt niet aan de vogels die meedogenloos worden opgejaagd voor hun vlees, nog geen kilo per ibis.

Controle lijkt een immense taak voor de jachtopzieners die niet alleen de hoognodige middelen ontberen, maar ook met te weinig manschappen zijn. En binnen het kleine korps jachtopzieners zijn er ook knechten van politieke bonzen die menen dat het Bigi Pan gebied, hun eigendomsterrein is. Politici die boven de wet staan, deze vertrappen en hun knechten op jacht sturen. Voor de buitenwereld beschermd gebied, maar in het gebied blijken de vogels vogelvrij verklaard te zijn. Bij nadering vliegen de vogels op schietafstand weg, hun natuurlijke instincten hebben zich daarop ingesteld.

Het reilen en zeilen in het Bigi Pan-gebied is nog een bewijs dat het belang van enkelingen boven het algemeen belang wordt gesteld. Drie ministeries dragen de verantwoordelijkheid van het gebied, maar in de realiteit nemen geen van de drie die verantwoordelijkheid op zich. Het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij gaat over het vissen in de lagune. In geen velden en (water)wegen is maar een persoon te horen, laat staan te zien die vanuit het ministerie ter plekke is. Regelgeving en beheer vallen onder de ministeries van Handel, Industrie en Toerisme en van Ruimtelijke Ordening, Bos- en Grondbeheer. Maar ook hier wegen de politieke belangen zwaarder dan het algemeen belang. Wie solt met de natuur, krijgt de rekening gepresenteerd en dat ondervinden de vissers al aan den lijve.