Stephen Tsang: Het Chinees Nieuwjaar in Suriname
16 Feb 2018, 11:03
foto
Assembleelid Stephen Tsang (NDP)


Vroeger was het Koeng Hie Fat Choi ('veel fortuin toegewenst' in het Hakka) of Kung Hee Fat Choi ('veel fortuin toegewenst' in het Kantonees) en was het voor de Chinese kinderen in Suriname feest op 1 en 2 januari. Op 1 januari werd het reguliere Nieuwjaar gevierd en vervolgens op 2 januari het Chinees Nieuwjaar. Het feest bestond uit lekker eten en vuurwerk, maar vooral de traditionele rode enveloppen gevuld met geld, die je van de ooms en tantes, opa's en oma's kreeg, daar werd vooral naar uitgekeken. De goeie ouwe tijd van Omoe en Mis' Amoi.

Tegenwoordig wordt het nieuwe jaar uitbundig gevierd met pagara-festijnen in stad en districten en zijn we volgens CNN een van de meest aantrekkelijkste plaatsen op de wereld om er het oud-op-nieuw mee te maken. Meterslange pagara's die de straten vuurrood kleuren, compact verpakte siervuurwerk die een ware show geven, na een kusje met een brandende wierook. Het lekker eten van Omoe is er nog steeds en de traditionele gerechten zijn uitgebreider en meer divers geworden. De traditionele rode enveloppen zijn er ook nog steeds, maar nu in duizenden vormen en maten, want vroeger was er maar één slimme ondernemer die ze importeerde.

Gong Xi Fa Cai ('veel fortuin toegewenst' in het mandarijn), klinkt het tegenwoordig vaker in Suriname. Vroeger kwamen de Chinezen voornamelijk uit GuangDong, waar het Hakka en Kantonees voornamelijk werd gesproken. Het is de influx van Chinezen uit diverse streken in China die verandering met zich meebrengt. Het mandarijn, de nieuwe wereldtaal, neemt langzaam over. Met de nieuwe taal, komen ook de nieuwe gebruiken en tradities en gerechten. Als 'oude' Surinaamse Chinees gaat er steeds weer een wereld voor je open, wanneer je bepaalde gebruiken en gewoontes ziet van de nieuwe immigranten, laat staan voor de doorsnee Surinamer.

De veranderingen blijven niet bij de tradities en gerechten. Zo hebben de nieuwe immigranten het stadsbeeld flink veranderd. Overal grote gebouwen en winkels. Wellicht volgen we in de voetsporen van metropolen met wolkenkrabbers. Hoe je het ook went of keert, die grote gebouwen met hun inhoud zijn een niet te onderschatten investering in Suriname. Elke verandering die ontwikkeling brengt, moeten we verwelkomen. Maar overal waar er verandering komt, volgt er weerstand voor die verandering.

Ik keerde terug in 2005, na een flinke tijd in Nederland te hebben gestudeerd en gewerkt. Suriname, mijn land, was zo veranderd. Mandarijn was voor mij een vreemde taal. In die periode verrezen die grote gebouwen als paddenstoelen van de grond. Ik kwam van het ordelijke Nederland in de Surinaamse 'chaos'. In den beginne was het best overweldigend, de verandering. De kranten, social media, waren vol van klachten over de 'nieuwe' Chinezen. "Ze integreren niet", "ze dragen alle winsten weg naar hun land", "pas op voor je hond", etc. Ik zat tussen twee werelden. Mijn ouders waren immers ook 'nieuwe' Chinezen geweest, pas uit China. Maar ik voel mij meer Surinamer dan Chinees. Is de 'nieuwe' Chinees van vandaag, niet de 'oude' Chinees van morgen? Ik ervoer veel onbegrip en incidentele discriminatie in mijn eigen land. Ik heb mij sindsdien ingezet voor sociaal werk bij de Chinese verenigingen.

Rond 2007, nog voordat de overkoepelende organisatie, de Suriname Chinese United Association werd opgericht, hebben de voorzitters van de 3 oudste Chinese verenigingen in Suriname, Kong Ngie Tong Sang, Chung Fa Foei Kon en Fa Tjauw Song Foei, de koppen bij mekaar gestoken om de klachten van de samenleving over het gebrek aan integratie van de Chinese gemeenschap in Suriname aan te pakken. Diverse maatregelen zijn uitgevoerd om de integratie en acceptatie van de Chinese gemeenschap te bevorderen. De grootste drempel vormt de Chinese taal die zo fundamenteel verschillend is met de westerse talen. Zo is de Chinese school ingezet om trainingen te verzorgen aan Chinezen in Nederlands en Sranan Tongo. Daarnaast werden Chinese organisaties en ondernemingen aangespoord om terug te geven aan de lokale gemeenschap tijdens nationale feestdagen. Daarbij zijn vele sociale projecten ten gunste van de samenleving uitgevoerd.

We besloten voor acceptatie en integratie bevordering, om een nationale feestdag voor de Chinese gemeenschap in Suriname aan te vragen. De redenering was dat wanneer een buitenlander kijkt naar een land, dat die buitenlander de culturele diversiteit van dat land duidelijk kan zien, slechts door te kijken naar de nationale feestdagen van dat land. En Suriname heeft een rijkdom aan culturele en religieuze feestdagen, maar er was geen voor de Chinese cultuur, terwijl de Chinese gemeenschap, na de inheemse en de Marron, de oudste bevolkingsgroep is in Suriname.

We begonnen in 2007 met frisse moed aan het lobbywerk. Talloze instanties en organisaties hebben we doorlopen, en er was niet zozeer een weerstand, maar meer een gebrek aan interesse voor nòg-een-nationale-feestdag. Velen beseffen niet hoeveel werk er aan vooraf is gegaan, maar we persisteerden en uiteindelijk in 2011, door tussenkomst van president Bouterse, heeft Suriname het Chinees Nieuwjaar als een eenmalige nationale feestdag in Suriname mogen vieren.

In 2012 kwam het proces in een stroomversnelling. President Bouterse had oor en vooral begrip voor het verzoek van de Chinese gemeenschap en in 2012 werd een presidentiële commissie ter evaluatie van de Nationale Feestdagen in Suriname ingesteld onder leiding van dhr. Henk Herrenberg. Er was veel ondersteuning vanuit de samenleving en vooral de regering, maar er was ook weerstand. Na veel gesprekken, hebben we toch de bezwaren kunnen weerleggen bij de tegenstanders.

In maart 2014, kwam de wens in vervulling en werd door de regering Bouterse 1, het Chinees Nieuwjaar, naast enkele andere nieuwe culturele feestdagen, als nationale feestdag in Suriname erkend. En uiteindelijk in 2015, acht jaren nadat we met het plan waren gestart, hebben wij het Chinees Nieuwjaar als permanente nationale feestdag groots mogen vieren in Suriname. Het was het jaar van het Schaap, welke staat voor eenheid, samenwerken en samen aanpakken. Hoe toepasselijk voor onze multiculturele natie. Suriname werd het eerste land in het westelijk halfrond, dat het Chinees Nieuwjaar als nationale feestdag heeft erkend.

Heden, 16 februari 2018, het Chinees Nieuwjaar, het jaar van de Hond. De vierde keer dat het Chinees Nieuwjaar als permanente nationale feestdag wordt gevierd in Suriname. China is allang niet meer het derdewereldland dat we kennen van de westerse media in de jaren 80 en 90. Afrika is niet meer het derdewereld continent dat we kennen van diezelfde media, India en Indonesië evenmin de derdewereldlanden zoals vanouds. De wereld verandert. Suriname en zijn bevolking zullen ook mee moeten gaan met die veranderingen.

De Nationale Democratische Partij (NDP) koestert de diversiteit aan cultuur en geloof in Suriname. De eenheid in verscheidenheid. We zijn een uniek land waar we nationale feestdagen als Chinees Nieuwjaar, Divali, Ramadan, Kerstmis en vele andere, als natie gezamenlijk met elkaar vieren, ongeacht onze achtergrond. De beste manier om elkaar te begrijpen en te leren van elkaars cultuur en geloof, is om het samen te vieren. Suriname is een vredelievend en rijk land, een gezegend land.

Het jaar van de Hond staat voor vertrouwen, hard werken en waakzaamheid. Suriname heeft veel potentie, in zijn rijkdom en in zijn mensen, maar we zijn politiek verdeeld. Laten we vertrouwen hebben in elkaar, laten we samen de schouders zetten onder het werk, en laten wij vooral waakzaam blijven.
Namens de Nationale Democratische Partij (NDP), wens ik de totale samenleving in Suriname, een voorspoedig, gelukkig en vooral gezond Chinees Nieuwjaar, het jaar van de Hond.

Ir. Stephen Tsang
lid van de Nationale Assemblee (fractie NDP)
Advertenties