Column: Borrelpraat 389

“Zo heren, we beginnen dit nieuwe jaar met onze opo yari zuipgepraat nadat we het vorige jaar ook met een flinke slemppartij hebben afgesloten. We gaan nu wel ordelijk te werk, en zuipen de agenda af. Opening door de zuipzitter, is al geschied.”
“Ja, mooi, dan het tweede agendapunt: wat ter tafel komt.”
“Ik stel voor een rondje Black Label, om op dreef te komen.”
“Goed voorstel. Ik stel voor: jij stelde voor, dus jij betaalt.”
“Dat is een veel beter voorstel dan om twee van onze rivieren te gaan uitbaggeren.”
“Wat is daar nou fout aan? Dat gaat onze export toch stimuleren, zoals die groenteschuur die we al jaren bezig zijn te worden?”
“Veel wooooor-den, geen da-ha-den; wij zijn failliet.”
“Wat een plan! Een diepere vaargeul doet bij vloed niet alleen die gemiddeld drie grote schepen per week beter binnen komen, maar elke dag meer zout zeewater dieper de rivier in.”
“Dan gaan we een rijstras importeren uit Oesbekiestan of Bukustan, waar we diplomatieke betrekkingen vanuit het niets mee hebben gesloten, welk rijstras tegen zoutig bevloeiingswater kan.”
“En waar gaan we al die duizenden metrieke ton aan blubberbagger dumpen? Aan de oever of in de moerassen of gewoon verder in zee? Vervoer daarheen kost toch niets. Ja toch?’
“En een diepere geul van een langzaam stromende tropische regenwoudrivier slibt binnen de kortste keren weer dicht.”
“Die gemiddeld drie grote schepen per week zullen die vaargeul open houden, klets nou niet, negativist. Alle droomprojecten van mijn Baas, mijn glorieuze leider en visionair, mijn onvolprezen filosoof en toekomstdenker, keur jij af. Ga maar liever jouw tweezetelige groene leider tot orde roepen met z’n pro-multinational-preek.”
“Daarom heb ik die paarse Misidoebai-pastor schitterend terug geklapt door te zeggen dat hij liever zíjn voorzitter tot orde moet roepen.”
“Ja, en toen gingen de twee partijen die dit land het meeste naar de Filistijnen hebben geholpen, de ene langzaam en de andere een stuk sneller, met elkaar via de media oeverloos bekvechten, alsof ze niets beters te doen hadden.”
“Maar als we de modderrivier gaan uitbaggeren, gaan de slappe oevers naar de diepere vaargeul getrokken worden. De oevers zakken in.”
“Waarom dan waarom weer opeens weer dat uit de ijskast halen van dat uitbaggerplan?”
“Nou, de VSB staat er ook achter en heeft zelfs aangeboden om het zelf te financieren, buiten de staatsbegroting om.”
“Te begrijpen, dan kunnen ze goedkoper importeren. Maar denk je dat Baas en de zijnen op dit voorstel zullen ingaan?”
“Ik betwijfel het, want dan wattebout die lekkers die met de gunning van dit zeker tientallen miljoenen US dollars kostend project gemoeid zal gaan?”
“Ja, ja, dat kwaakten jullie ook in het rond toen Bosje die bruggen bouwde. Nu rijdt half Paramaribo bij wijze van spreken dagelijks over die ene brug.”
“Je weet toch hoeveel miljoen euro toen aan de strijkstok is blijven hangen? Is Ballast daarmee in Needam niet belast geworden?”
“Of wordt het net zo een bevlieging als dat treinproject met animatiefilmpje en al?”
“Een treintje ging uit rijden, van Paribo naar Lelydorp, en achter al die raampjes, daar zaten zoveel kindertjes, en die deden zo en die deden zo, zie-za-zo.”
“Niet zingen Sjaak. En die bruggen staan er en doen heel goed dienst. Zelfs voor de jaarlijkse Bigi Broki waka met zelfs 200 illegale lopers. Dat telt.”
“Waarom kan men die baggermiljoenen niet besteden aan het bouwen van een zeehaven in Nickerie, vanuit die landtong tussen de monding van de Nickerie- en Corantijnrivier? Je trekt met de rotsblokken uit Apoera gewoon een pier vanuit die landtong de zee in, een kilometer of meer ver, en je kan daar de grootste schepen doen aanmeren.”
“Beste Kries, waarom die verloren moeite om een zeehaven aan de Nickeriemonding te maken? Om die mensen daar die op jou lijken nog rijker te maken?”
“Beste Ron, begin dit nieuwe jaar niet met die verfoeilijke etnische toespelingen van je. Wij werken en sparen hard sinds we dit jaar 145 jaar geleden hierheen kwamen, en zie, we kwamen uit de blubber naar boven. Jullie vragen aan de nazaten van die witte mannen die jullie voorouders gezweept hebben, tevergeefs maar geld ter compensatie. Leer liever meer van je mensen meer te werken en te sparen in plaats van maar plezier te maken en maar te dansen en halverwege de maand naar de radio te bellen om te vragen: “Rimbo, o ten d’o stort?”
“Jakkes mang! Daar gaan jullie weer met dat etnisch chauvinisme. Elementen uit de ene etnische groep vinden zich beter dan de anderen en omgekeerd. Maar geen van beiden heeft de arme mensen uit hun beide groepen echt vooruit geholpen. Wel konden jullie beiden met jullie populistische leiders ervoor zorgen dat ons geld in iets meer dan 40 jaar tijd devalueerde van één gulden tachtig cent Surinaams voor één US dollar, naar meer dan vijfenzeventighonderd Suri voor diezelfde US dalla heden ten dage. En daarvan maar de schuld aan alles en iedereen geven, behalve aan zichzelf. Wie denkt wie hier met welk geklets voor de gek houden? Schaamteloos!”
“Sang! De jongere zuiplap in ons midden heeft een sterk punt gemaakt.”
“Maar waarom moet er liever een zeehaven in Nickerie gebouwd worden?”
“Denk nou eens een keertje over je kleinburgerlijke kortzichtigheid heen: in Guyana wordt de ene grote oliebron na de andere aangeboord. Bij ons wordt alleen maar oliehoudende blubber aangeboord. Begin je zeehaven in Nickerie te bouwen voor de aanvoer van die oliemaatschappijen, vergroot je vliegveld daar, bouw die brug over de Corantijn en begin je energievoorziening daar te vergroten als straks duizenden expats, buitenlandse gastarbeiders, in Guyana in de olie-industrie gaan komen werken. Ze gaan een hele stad voor die lui bouwen. Die mensen hebben eten, drinken en vooral vertier nodig. Speel daar in je grensdistrict op in en je hapt als land een aardig zakcentje mee uit die economische opleving die ons buurland na 2020 gaat doormaken.”
“Maar nee, met ons al sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw onderlinge gekijf en gekibbel en jacht op alleen maar eigen belangen worden we weer eens het land van de gemiste kansen.”
“Guyana gaat vanaf 2020 maar 1 miljoen dollar per dag verdienen aan die olie, terwijl die Engels-Amerikaanse-Canadese oliegiganten zeker tienmaal zoveel per dag gaan maken.”
“Nogal wiedes: zij investeren nu toch al die miljoenen per dag aan het boren? Weet je wat zo een olieboorplatform per dag kost om te huren?”
“Maar waarom vinden ze daar, in het Stabroekblok, nauwelijks ver weg van onze Nietsvindblokken, de ene grote oliebron na de andere?”
“Denk toch over je kleinschalige denken heen, beste broeder. Die Angelsaksische club, je noemde ze zo even, gaat toch eerst ‘hun’ kant in productie brengen, dan pas de kant van de afstammelingen van hun historische vijanden, ‘de Dutchies’ zoals ze ons nog steeds zien, noemen en behandelen?”
“Ja, zie Doksenclub met z’n export naar Trinidad.”
“En het zijn diezelfde Engelse-Amerikaanse en Canadese oliegiganten die hier onder de naam van allerlei dochterondernemingen onze blokken voor een appel en een ei in concessie houden, een beetje boren tot ze de bron naderen en dan zeggen: ‘wel veelbelovend, maar ‘no hit’.”
“Klopt. Die bronnen worden de een na de andere voor de kust van Guyana aangeboord, ze worden voor de kust van Frans-Guyana aangeboord, da waarom is er daartussen, dus voor onze kust, nog neks, nada, kutsj na, noti, neksnofout, aangeboord?”
“Ik geloof jouw verhaaltje echt niet, dat ze boren tot ze bijna vinden en dan stoppen en zeggen: neks no dya.”
“Sta jij erbij als ze bij ons boren? Intussen hebben ze alle data en de locatie in hun systeem en als aan die Guyanese kant full speed in productie is en al een beetje opraakt, komen ze weer terug en boren weer, en voilà: opeens wel Bingo.”
“Of als er hier een veel minder sterk pro communistisch bewind aan de macht is.”
“Is niet waar, mang. Weer zo een negatief doomscenario. Jullie zijn echt een stel negativisten. Leer van onze westerburenburen: al hebben ze het nog zo belabberd gehad, al leefden ze als kat en hond, ze bleven hun land trots hooghouden. En hun mannetje blijft ons elk jaar met de Bigi Broki snelloop winnen.”
“Maar we komen op met nummer twee en drie, wacht maar. Volgend jaar!”
“Ik blijf het zeggen: voor velen van ons is het een hebi dat ze niet in een ander land, liefst een westerse welvaartstaat, zijn geboren, maar in een arm boesikondre-prenasiland, zoals zij dat zien. Ze schamen zich voor alles in en van dit land.”
“Geachte borrelbroeder, u generaliseert teveel. Er zijn genoeg Surinamers, veel meer dan u zou kunnen vermoeden, die trots zijn op hun land, blij zijn dat ze hier zijn geboren en getogen en niet in de landen waar hun voorouders vandaan gehaald werden of vandaan kwamen.”
“Maar hoe komen deze trotse Surinamers van je dan in het regeercentrum om dit goede streven in beleidsdoelen om te zetten? Door weer op toeters te gaan staan blazen en dingen te gaan schreeuwen op dat plein? Daar in ons witte huis luistert men toch niet. Die daar weigert met andersdenkenden te praten en hun het beleid mede te laten bepalen. Daar blijven ze maar arrogant hun eenzijdige plannen met kortemettentaal doordrukken en laten zelfs nieuwsbeelden manipuleren om bij de simpelen van geest een valse indruk te wekken hoe goed en breed gedragen zij en hun lady’s wel zijn.”
“You can’t fool all of the people all of the time. Lespeki gi skrifi uma Cynthia, die heeft die manipulatie met filmbeelden duidelijk aangetoond en dat werd toen afgedaan met een slap ‘sjorrie-sjorrie-achtig’ gemompel.”
“Da wattebout een nieuwe partij oprichten, Unopo of zoiets?”
”Is het ‘un’opo’ dus ‘un no opo’ ingekort?”
“No mang, a sani a no ‘un-no-opo’, n’a: ‘un-opo’. Ja, laten we opstaan en een nieuwe afsplintering regeermacht geven. Weer eens hele goede voornemens, maar zet ze maar eens om in de praktijk, vooral als je zetels binnenhaalt. Dan gaat Unopo wel die ouwe, boeftige rotten binnenhalen of met hen ter wille van de regeermacht samenwerken.”
“Dat weet jij niet; hoewel, zovelen ben opo, taki den b’o Doe, ma’ luku fa den fadong gi regeermakti.”
“Maar opo kan ook betekenen: sta op en ga weg, un grati, opo gwe boi, tjallah!”
“Dat sloeg misschien op Koby toen Vene c.s. hem dat binnen de Groene Partij zeiden.”
“Hij had veel beter voorzitter moeten zijn geworden, in plaats van die slappe was.”
“Er gebeuren dingen in dit land: gasten van een fast food restaurant worden fast beroofd.”
“Dan doen justitie en politie heel opvallend terughoudend tegen de familie van een alhier vermoord gevonden Braziliaanse. Alsof men een dubieuze zaak wil coveren.”
“En dan opeens zo een ophef over een nieuwe partydrug Sukru. Boi; op de social media was men veel sneller met de waarschuwingen. Pas na de feestmaand komt Narco met een mosterd-na-de-maaltijdvoorlichting waar je van in slaap valt of angstig van moet worden, zo van: sukru sa go kiri mi pikin, terwijl velen juist zeggen: ‘hé, wat een ophef; da m’o probeer a mang.”
“Zo was er vroeger toch ook zo een ophef over marihuana, dat ‘dodelijk giftig en verslavend goedje’, en narco-inspecteur J. ging de scholen langs om daar voorlichting over te geven die meer leek op reclame maken. Hij stak een echte djonko voor de klas aan en dwong stoere jongens te proeven, zo van: zie je hoe vies het is, raak het dus niet aan.”
“En diezelfde inspecteur J. werd toch later aan de Surinamestraat betrapt bij een drugsdeal-invalrommel. Net als een andere narco-inspek H. die ook diep in de ‘bisnis’ zat.”
“Heren, de rondvraag, of de rondklets is er al geweest, dus we sluiten de vergadering. We hebben niet eens de notulen van de vorige vergadering goedgekeurd. Maar goed, who cares, neksnofout, unopo, atronggowtu-noya, tide, tamara, w’e bagger moro fara…”
“Sluit liever de vergadering en hou je *&%&$.”

Rappa