Comité legt kransen; boos over Bastion Veere

Sandew Hira (Dew Baboeram) en Gordon Rahman vinden het vreselijk dat ze geen kransen kunnen leggen op de plek waar hun broers zijn geëxecuteerd. Hira is hard getroffen, Humprey Jeroe, voorzitter van het Comité voor Slachtoffers en Nabestaanden van Politiek Geweld, maakt zich daar boos over. Door miscommunicatie en te laat komen met het verzoek bij de beheerder van fort Zeelandia is hun wens niet in vervulling gegaan.

De kransen zijn ‘gewoon’ bij de ingang van het fort gelegd. De kransenceremonie is onderdeel geweest van de wandeling op ‘het pad van verzoening’ die voor de derde keer gehouden is. De wandeling is begonnen bij het monument van de Binnenlandse Oorlog aan de Waterkant. Daar is er een plakkaat in de vorm van een pijl onthuld. De pijl wijst naar fort Zeelandia waar op 8 december 1980 15 mannen zijn gefolterd en vermoord tijdens het militaire regiem onder leiding van Desi Bouterse, tegenwoordig president. Na de onthulling van de richtingwijzer hebben schoolkinderen gekleed in uniform van de basisschool vier grote voeten op de grond onthuld. Twee voeten ‘lopen’ richting het fort en twee naar het monument van de Binnenlandse Oorlog. Dit symboliseert de verbinding tussen de twee tragedies, legt Jeroe uit.

“Het herdenken van slachtoffers van politiek geweld moet niet alleen aan de nabestaanden overgelaten worden maar de natie moet erkennen dat het een nationale zaak is,” roept Jeroe de samenleving op. “450 mensen hebben de dood gevonden tijdens de Binnenlandse Oorlog. We staan vandaag hier om het Surinaamse volk te bewijzen dat we het samen kunnen,” spreekt Jeroe de aanwezigen toe. De groep militairen, ex-Jungle Commando's, en nabestaanden lopen na de toespraak naar fort Zeelandia.

Eerder op de dag hebben traditioneel de nabestaanden van de 8 decemberslachtoffers kransen en bloemen gelegd bij monument Bastion Veere, de plek van de executies. Hira legt uit dat door ‘veranderde inzichten’ de commissie en het Comité besloten hadden om ook daar de kransen te gaan leggen. Het was echter al te laat. De beheerder van het fort wilde ook niet ingaan op een gesprek, legt Hira uit. Jeroe vindt dat “een formaliteit die gewoon weggewerkt kon worden,” gemaakt heeft dat Hira en Rahman hun broers geen eer konden bewijzen. Stanley Henkeman, directeur van het Zuid Afrikaans Institute for Justice, omhelst de mannen. Hij merkt op dat “in de toekomst men zal merken dat “eenieder die hier is aan de juiste kant heeft gestaan. Het is een historische dag.”

Bij de ingang van het fort zijn er ook voeten onthuld door de schoolkinderen. Een krans is door Rahman en de militair Giovanni Nijbroek bij één van de voeten gelegd. Daarna volgde er een brasa. Een kleine delegatie is na fort Zeelandia getogen naar het mensenrechten monument van de Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede aan de dokter Sophie Redmondstraat om een krans te leggen. De laatste krans is gelegd bij het Memre Buku Kazerne waar het monument van de gesneuvelde militairen van de Binnenlandse Oorlog staat.

René Gompers