President Mugabe zegt dat hij aanblijft ondanks druk

President Robert Mugabe van Zimbabwe heeft iedereen versteld doen staan door tijdens een televisietoespraak te zweren dat hij aan de macht blijft ondanks de toenemende druk om af te treden. Tijdens een live uitgezonden toespraak zei Mugabe dat hij het congres van de regeringspartij in december zou voorzitten. Uren eerder had de regerende partij Zanu-PF hem ontslagen als partijleider en hem minder dan 24 uur gegeven om af te treden als president. Doet hij dat niet dan wordt hij afgezet.

Mugabe’s greep op de macht is verzwakt sinds het leger woensdagochtend tussenbeide kwam over zijn opvolging. Tienduizenden hadden vanochtend zijn val al bejubeld.
De crisis begon toen de 93-jarige president zijn plaatsvervanger, Emmerson Mnangagwa, twee weken geleden ontsloeg. Woedende legercommandanten zagen het als een poging om zijn vrouw te positioneren als zijn opvolger. Eerder op de dag is Mnangagwa benoemd als de nieuwe leider en kandidaat van Zanu-PF voor de algemene verkiezingen van 2018.

Tijdens dezelfde partijbijeenkomst is de 52-jarige vrouw van Mugabe, Grace, samen met een aantal andere hoge functionarissen, uit de partij gezet. Maar in zijn rede later op de dag maakte Mugabe geen directe melding van die ontwikkelingen. Het (regerende Zanu-PF) partijcongres is over een paar weken en ik zal de processen voorzitten," vertelde hij de natie, geflankeerd door hoge militaire generaals in zijn officiële residentie in Harare. Hij erkende de kritiek op hem van Zanu-PF, van het leger en van het publiek. Hij benadrukte de noodzaak om Zimbabwe weer te normaliseren.
"Ongeacht de voor- en nadelen van hoe zij (het leger) overgingen tot hun operatie, ik, als opperbevelhebber, erken hun zorgen," zei hij, verwijzend naar de beweging van het leger om de staatszender vorige week over te nemen. Hij zei dat hun acties de grondwet niet hadden overtreden, maar hij noemde geen enkele mogelijkheid om af te treden.

Tienduizenden hadden zaterdag enorme demonstraties bijgewoond, waarvan velen geloofden dat hij op het punt stond af te treden. Oppositieleider Morgan Tsvangirai was verbijsterd. “Ik ben stom geslagen. En niet alleen ik, de hele natie. Hij speelt een spel,” zei hij aan Reuters. “Hij probeert iedereen te manipuleren. Hij heeft de hele natie teleurgesteld.”

Het is niet helemaal duidelijk hoe Robert Mugabe volgende maand het congres van Zanu-PF kan voorzitten, na zijn ontslag als partijleider. Op het congres worden de partijposities officieel besloten en Mnangagwa kan dan officieel de leiding nemen over het land. Mnangagwa, een voormalig hoofd van de staatsveiligheid, krijgt de bijnaam "de krokodil" vanwege zijn scherpzinnigheid. Hij ontvluchtte Zimbabwe na zijn ontslag twee weken geleden, maar is naar verluidt teruggekeerd.

Het hoofd van de invloedrijke War Veterans Association, Chris Mutsvangwa, die Mugabe steunde maar nu zijn ontslag eist, zei tegen AFP dat ze zouden oproepen tot verdere protesten. "Die toespraak heeft niets met de realiteit te maken, we zullen voor afzetting kiezen en we roepen de mensen op terug op straat", zei hij.
Zanu-PF heeft Mugabe maandag tot 12:00 uur lokale tijd gegeven om af te treden of afzettingsprocedures tegemoet te zien. Om een afzettingsprocedure in te zetten, is een tweederde meerderheid in beide huizen van het parlement vereist. De procedure zal naar verwachting op dinsdag worden hervat.

De oppositiepartij MDC-T heeft in het verleden tevergeefs geprobeerd om Mugabe af te zetten, maar deze keer zal de regerende partij - die in beide huizen een overweldigende meerderheid heeft - waarschijnlijk tegen Mugabe ingaan.

Mugabe is al 37 jaren de leider van Zimbabwe en heeft het land geleid sinds het in 1980 onafhankelijk werd van Groot-Brittannië. Zijn televisietoespraak vandaag was het tweede openbare optreden van de president sinds de crisis uitbrak. Vrijdag had hij een universitaire diploma-uitreiking bijgewoond.