Cambodja: Hooggerechtshof ontbindt grootste oppositiepartij

Het Hooggerechtshof van Cambodja heeft de belangrijkste oppositiepartij van het land ontbonden, waardoor de regering voor de verkiezingen van volgend jaar geen enkele belangrijke concurrent meer heeft. De Cambodia National Rescue Party (CNRP) wordt beschuldigd van samenzwering om de regering omver te werpen. De partij heeft de aanklachten ontkend en beschrijft ze als politiek gemotiveerd.

Meer dan 100 leden van de partij zijn nu voor vijf jaren uitgesloten van de politiek. De premier van Cambodja, Hun Sen, heeft 32 jaar geregeerd. De voormalige bevelhebber in Pol Pot's Khmer Rouge is al lang ervan beschuldigd dat hij de rechtbanken en veiligheidstroepen gebruikt om tegenstanders te intimideren en dissidenten te vernietigen. Hij heeft jarenlang echter enige mate van politieke tegenstand toegestaan aan zijn Cambodjaanse Volkspartij.

De CNRP boekte onverwachts sterke successen bij de verkiezingen van 2013, en was vastbesloten om volgend jaar fel de verkiezingen in te gaan. Hun Sen zegt dat de stembusgang gewoon voortgang vindt.

De rechterlijke uitspraak was het antwoord op een klacht van de regering. Alle verkozen politici van de CNRP verliezen nu hun posities, waaronder 55 zetels van de 123 zetels tellende Nationale Vergadering.

Vicevoorzitter van de CNRP, Mu Sochua, die samen met tientallen andere parlementsleden het land is ontvlucht, vertelde de BBC dat de beslissing "het einde van ware democratie in Cambodja" betekent. Ze heeft opgeroepen tot sancties en voegde eraan toe: "De internationale gemeenschap kan de democratie niet laten sterven in Cambodja door te weigeren te zien dat het de afgelopen drie decennia met een dictator te maken heeft gehad."

De president van het Hooggerechtshof - rechter Dith Munty - is een hooggeplaatst lid van de regerende partij. Bij de aankondiging van zijn besluit, zei hij dat de CNRP door geen advocaten naar het proces te sturen effectief de beschuldiging had bekend dat zij een revolutie had voorbereid. De CNRP had betoogd dat het vonnis van tevoren was vastgesteld.

De Internationale Commissie van Juristen zegt dat de rol van rechter Munty in de zaak 'een lachertje heeft gemaakt van eerlijke rechtspraak', terwijl Amnesty International stelt dat de Cambodjaanse rechterlijke macht "als politiek instrument is gebruikt om dissidenten het zwijgen op te leggen".

De krant Phnom Penh Post meldde dat een regeringsadvocaat in de rechtbank betoogde dat de oppositie had geprobeerd de regering omver te werpen "om de macht te grijpen, zoals in Joegoslavië, Servië en Tunesië". Hoge regeringsfiguren waarschuwen al lang voor een door de VS gesteunde "kleurenrevolutie" in Cambodja, waarbij wordt beweerd dat er banden zijn tussen onafhankelijke ngo's, Amerikaanse media en de CNRP. De Amerikaanse ambassadeur in Cambodja heeft de beschuldigingen "absurd" genoemd.

De premier had eerder de CNRP-wetgevers opgeroepen om hun partij voor de uitspraak te ontmantelen. Hij zei ook dat hij er zeker van was dat de partij zal worden ontbonden. De uitspraak komt na een langdurig hardhandig optreden tegen critici en afwijkende meningen. In september werd CNRP-leider Kem Sokha gearresteerd en beschuldigd van samenzwering met de VS om de regering omver te werpen. Hij werd beschuldigd van verraad.

Verschillende door de VS gesteunde mediakanalen en organisaties zijn onlangs ook gesloten of uit het land gezet. In september werd één van de laatste onafhankelijke kranten in Cambodja, de Cambodia Daily, gedwongen te sluiten nadat de regering het had opgedragen een enorme belastingfactuur te betalen.

In 2015 vluchtte CNRP-leider Sam Rainsy naar Frankrijk om aan arrestatie te ontsnappen vanwege een smaadveroordeling. Zowel hij als Kem Sokha behoren tot degenen die vijf jaar lang zijn uitgesloten van de politiek.