Venezuela: Stembusresultaat wakkert onrust opnieuw aan

Verkiezingsautoriteiten in Venezuela zeggen dat de socialistische partij 17 van de 23 gouvernementele zetels heeft gewonnen in een verpletterende overwinning. President Nicolas Maduro heeft de overwinning verwelkomd als een voor Chavismo, het kenmerk van zijn socialistische partij, genoemd naar voormalige president Hugo Chavez.

Maar de oppositieleiders beweren dat er is gefraudeerd. “Noch de Venezolanen noch de wereld zal deze fictie slikken,” stelt oppositie verkiezingscampagneleider Gerardo Blyde.
De Democratische Unie - de coalitie van samenwerkende oppositionele partijen- heeft geweigerd om het resultaat te erkennen en eist een volledige hertelling. Peilingen hadden voorspeld dat de oppositie tussen de 11 en 18 zetels zou winnen.

Venezuela kampt met ernstige voedseltekorten, een economische crisis en wordt geconfronteerd met politieke geweld waarbij meer dan 100 mensen zijn omgekomen bij protesten. Eerder dit jaar heeft Washington sancties opgelegd aan sommige hooggeplaatste Venezolaanse ambtenaren. De secretaris van de Amerikaanse Centrale Bank, Steven Mnuchin, heeft gezegd da het land de “voortdurende inspanningen van Maduro om de democratie, vrijheid en rechtsstaat te ondermijnen,” niet zou negeren. Maduro heeft de sancties “illegaal, onbeleefd en ongekend” genoemd. Hij vroeg: "Wie denken deze imperialisten in de Verenigde Staten dat ze zijn?".

Ontmoedigd over hun kans om Maduro weg te krijgen door protesten of door de stembus, hopen veel Venezolaanse oppositie aanhangers nu dat buitenlandse sancties hem zullen schaden. De Amerikaanse regering heeft al sancties opgelegd die het vermogen van Venezuela om nieuwe schulden te maken inperken. Die strafmaatregelen hebben al geleid tot ingewikkelde operaties bij het staatsoliebedrijf PDVSA en hebben de banken zware klappen toegebracht.

De Europese Unie zou ook maatregelen kunnen nemen tegen Maduro, die in 2013 nipt werd gekozen als de vervanger van wijlen Chavez. In Venezuela zelf is het uitkijken op de aanhangers van de oppositie bereid zijn om weer de straten op te gaan, na vier maanden van gewelddadige protesten die de regering er niet toe hebben kunnen bewegen om vervroegde presidentsverkiezingen te houden, om gevangen activisten vrij te laten of om humanitaire hulp te aanvaarden.

Bij de protesten die in april begonnen zijn minstens 125 mensen omgekomen, terwijl duizenden gewond zijn geraakt en zijn gearresteerd. Het geweld had de delen van Venezuela lamgelegd, aangezien gemaskerde jeugdigen vochten tegen de veiligheidstroepen.

Het betwiste resultaat van zondag zal hun hoop nog meer doen vervagen dat de ongewilde Maduro volgend jaar bij de presidentsverkiezingen kan worden verwijderd. Het kan eventueel ook leiden tot verslechtering van de geschillen over strategie in de verdeelde coalitie. De nederlaag bij de gouverneursverkiezingen zou de stroom emigranten naar Latijns-Amerika, Spanje en de Verenigde Staten verder kunnen versnellen.

Vergezeld door zijn vrouw, militairen en in rood geklede partijleden, is een levendige Maduro zondag laat op de staatstelevisie verschenen om de overwinning van zijn partij te vieren en de oppositie af te schilderen als zware verliezers. “Als ze verliezen, schreeuwen ze bedrog. Wanneer ze winnen schreeuwen ze 'weg met Maduro.” De 54-jarige Venezolaanse leider heeft een volledige hertelling opgedragen en zei dat dat het bewijs van transparantie is. “Misschien krijgen we die gouverneurszetels die we hebben verloren, weer terug”, voegde hij er lachend aan toe.

Eerder hadden de socialisten 20 van de 23 zetels, maar nu hebben ze de populaire deelstaat Miranda, die deel uitmaakt van de hoofdstad Caracas, terug. "De resultaten zijn moeilijk te geloven, uiteraard, gezien de verkiezingspeilingen die de oppositie in tussen de 15 tot 18 zetels heeft gegeven, met een normale opkomst (ongeveer 55 procent of hoger)", zegt politicoloog John Polga-Hecimovich die de ontwikkelingen in Venezuela volgt. "Voor Maduro wijzen de resultaten erop dat hij bereid is elke tactiek te gebruiken, hoe zwaar die ook is, om zijn macht te behouden."