Indonesië-Suriname Diaspora LOI mogelijk in november

Indonesië wil de bilaterale samenwerking met Suriname verbeteren via een actief diasporabeleid, zegt ambassadeur Dominicus Supratikto van Indonesië aan Starnieuws. Er ligt een concept intentieverklaring gereed voor het aangaan van een diasporabeleid vanuit Indonesië voor Suriname. In deze Letter of Intent (LOI) staat de relatie met de Javaanse gemeenschap in Suriname centraal. De ambassadeur hoopt dat de LOI in november wordt getekend, wanneer de twee landen elkaar in Paramaribo spreken tijdens de vijfde gezamenlijke commissievergadering.

De bestaande relatie is goed en er is ruimte voor meer samenwerking, zegt Supratikto. “In de LOI zijn activiteiten opgenomen die wij in de toekomst willen uitvoeren.” Zo wil zijn land een Rumah Budaya Indonesia (RBI), een Indonesisch huis voor cultuur, opzetten in Paramaribo. Het Indonesische ministerie van Onderwijs en Cultuur hanteert het RBI- concept vanaf 2014. Er zijn in de afgelopen drie jaren al in 19 landen een huis voor cultuur opgezet om de zeer diverse Indonesische cultuur te promoten. “Hopelijk wordt Suriname binnenkort het 20e land waar we één zullen lanceren. We geloven dat we via dit cultuurhuis de bilaterale samenwerking kunnen bevorderen.”

Een delegatie van het Aziatische land vertoefde onlangs in Suriname om hierover ideeën op te doen en hoe invulling aan het RBI-concept te geven. Twee delegatieleden spraken ook tijdens een diasporaseminar Aktualisasi Wong Jowo, Seko Budoyo Mbangun Bongso (Actualization of Javanese People: From Culture to Nation Building) te Sana Budaya. Zij vertelden over de opzet, activiteiten en het belang van een RBI en de ontwikkeling van de Javaanse taal. De ambassadeur verduidelijkt dat het niet per sé om een fysiek concept gaat of een gebouw opzetten. Het doel is kennisoverdracht en uitwisseling op verschillende gebieden.

Kunst en cultuur
Via kunst- en cultuurkennisoverdracht, kunnen Surinamers van Javaanse afkomst een kunstvorm met een economische waarde aanleren. “Mensen kunnen deze kunstvoorwerpen verkopen en tegelijk trekt het vakmanschap ook toeristen aan.” Hij noemt twee concrete voorbeelden. “Suriname is rijk aan hout, maar ik heb gemerkt dat de Javanen hun kennis over het houtsnijwerk hebben verloren.” Vroeger vlochten ze ook matten van bananenblad. Ook dit vakmanschap is verdwenen, geeft hij aan. Onder de LOI kan een houtsnijwerktrainer of mattenvlechter naar Suriname komen voor workshops, zodat deze kunstvorm weer kan bloeien. “Hoewel het kleine zaken zijn die wij via de diaspora samenwerking kunnen realiseren, zijn het hele concrete activiteiten die de kwaliteit van het leven kunnen verbeteren.”

Er zit veel potentie in Suriname, vindt de diplomaat en verwijst naar een bezoek van de Indonesische zakenman in de voedselindustrie. De topchef Yudhi Harijono bezocht Paramaribo twee weken geleden. Hij hield een kookdemonstratie voor enkele Surinaamse zakenlieden en besprak zakelijke opties. “Hij is nu voornemens een onderneming te starten in Paramaribo. Waarschijnlijk nog dit jaar,” zegt Supratikto. In zijn restaurant ‘Lenggang Jakarta’ wil hij een traditioneel Indonesisch menu aanbieden, geserveerd op authentieke wijze zoals de Liwetan-maaltijd op bananenblad.

VHJI RBI-diaspora center
“Suriname en Indonesië hebben een historische relatie”, begint Elwin Atmodimedjo, voorzitter van de Vereniging Herdenking Javaanse Immigratie (VHJI). De ambassade heeft de VHJI gevraagd om als aanspreekpunt en het RBI-diasporacenter te dienen. Atmodimedjo vindt zich volledig terug in de gepresenteerde diasporagedachte. Die komt overeen met de verenigingsdoelstellingen, waaronder de drie pijlers cultuur & identiteit, educatie & ontwikkeling en kennisoverdracht. “Diasporabeleid is een kwestie van vraag en aanbod. Wat hebben wij nodig en wat kunnen zij leveren en omgekeerd. Een tweesporenbeleid.” Suriname kan ook facilitair zijn voor Indonesië met een miljoenenbevolking en groeiende economie.

Tijdens het diasporaseminar hielden ook cultureel antropoloog Hariëtte Mingoen, van de Stichting Comité Herdenking Javaanse Immigratie in Nederland en de Surinaamse ondernemer Jim Rasam een inleiding. Mingoen sprak over het materieel en immaterieel cultuurerfgoed van de Javaanse gemeenschap in Suriname en het belang om deze bij de Unesco in te schrijven ter bescherming. Rasam vertelde over de Java Trail (Suriname-Nederland-Indonesië) en haalde de immigratie, politieke en economische ontwikkelingen aan. Als de investeringen aantrekken, het erfgoed waaronder ook typische Javaanse plekken, zoals Mariënburg en Lelydorp beschermd zijn, kan er geld vrijkomen voor behoud. Dit trekt dan weer toerisme aan.

Blik op Indonesië
“Iedereen focust zich op Europa of Amerika voor zakendoen of studie. Maar Indonesië biedt ook veel mogelijkheden”, zegt de VHJI-voorzitter. Gebieden als gezondheid, landbouw, meubelmaker en ICT zijn enkele voorbeelden. Hij hoopt dat via het diasporabeleid met goede voorlichting, Surinamers de blikken anders richten. Hoewel dit diasporabeleid een aangelegenheid is tussen de twee regeringen en VHJI hieraan ondergeschikt is, zal zij er wel op toezien dat het Surinaamse belang wordt gediend. “Wij zullen zeker ervoor waken dat het toegewezen aan ons ook goed wordt uitgevoerd. Zeker naar onze doelgroep toe.”

De datum en agenda van de vijfde gezamenlijke commissievergadering zijn nog niet vastgesteld. Ambassadeur Supratikto: “Wij willen geen uitgebreide, gecompliceerde agenda maar een kernachtige uitvoerbare agenda.” Deze reguliere ontmoeting zou aanvankelijk in maart worden gehouden. Ook het geplande bezoek van de Indonesische minister van Buitenlandse Zaken aan Paramaribo staat nog op agenda.