Is goed advies altijd juist?

Wij leven thans in een periode waarbij in veel landen oude gebruiken plaats moeten maken voor nieuwe zienswijzen. De meest opvallende is de zittende president van de Verenigde Staten van America die met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid, sterke persoonlijke banden heeft met president Putin van Rusland. President Trump is de man die de opwarming van de aarde nog net niet formeel ontkend en die de banden met de NAVO-lidstaten naar een ongekend dieptepunt heeft gebracht.

Veel Amerikaanse burgers zien de invloed van hun land op internationaal niveau sterk afnemen ten gunste van o.a. China, Rusland en Duitsland en zijn vooralsnog niet in staat hier iets aan te doen. De Republikeinse partij heeft namelijk de grootste meerderheid in alle volksvertegenwoordigende organen en verleent haar volle ondersteuning aan hun president. Slechts enkelen uit deze partij durven af en toe publiekelijk zich uit te spreken tegen beslissingen van Trump en dan nog doen ze dat met een zeker voorbehoud. Wat het ergste is aan deze zaak is dat sommige analytici stellen dat slechts d.m.v. een oorlog Trump de publieke opinie aan zijn zijde kan krijgen. Een gewapend conflict met Noord-Korea lijkt ondenkbaar, maar dat is waar de wereldgemeenschap zich thans het meest zorgen over maakt.

Kunnen we de politieke situatie in Amerika vergelijken met die van Suriname? Naar mijn mening wel. Wij hebben een 'volkspresident' die net als Trump zich omringt heeft met zijn vertrouwelingen en zich naar het schijnt alleen door hen laat adviseren. Trump heeft aan zijn dochter en schoonzoon belangrijke functies gegeven in zijn kabinet. Anderen aan wie belangrijke posities zijn gegeven zijn vooral zakenlieden en personen die hem hondstrouw zijn.

Tegen president Trump loopt thans een strafrechtelijk onderzoek in twee zaken. Het eerste is mogelijke samenwerking als burger met een vijandelijke Staat ter beïnvloeding van het verkiezingsproces en het tweede is mogelijke ongeoorloofde of zelfs onwettelijke beïnvloeding van het onderzoek in de eerste zaak door Trump als president. Het onderzoek in de tweede zaak vloeit vooral voort uit het ontslag gegeven door Trump aan de hoogste politiefunctionaris van Amerika, die de leiding had over het eerste onderzoek.

Een andere opmerkelijke zaak was het ontslag van de federale advocaat-generaal in Amerika, vergelijkbaar met onze procureur-generaal. Het eerste wat hierover gezegd kan worden, is dat anders dan in Suriname de president van de V.S. de directe bevoegdheid hiertoe wel geniet. Reden voor haar ontslag was de weigering om uitvoering te geven aan een resolutie van Trump met betrekking tot zijn immigratie- c.q. vluchtelingenbeleid. De resolutie van Trump vond op dat moment steun in zijn bevoegdheden volgens de grondwet en werd pas later met redelijk succes aangevochten bij de rechter. Maar let op, het ontslag had niets te maken met een lopende rechtszaak. Verder praten we over een ander (federaal) rechtssysteem waar de aan de president gegeven bevoegdheden verschillen met die van de onze.

Met betrekking tot onze p.g. en mogelijk ontslag is onze wetgeving duidelijk. De Orde van Advocaten heeft zich hierover duidelijk uitgesproken. Mogelijk dat er juristen zijn die hierover een andere mening hebben. Ik zie dan graag een even duidelijk onderbouwde tegemoet. Mijn vraag aan de president is door wie hij zich laat adviseren. Anders gesteld, geven de politicologen u juridisch advies? Ik herken in de beslissingen van de president namelijk veel uit de Amerikaanse politiek. De huidige en die uit het verleden.

In 1974 moest Richard Nixon afstappen als president omdat hij ook gepoogd had een strafrechtelijk onderzoek te beïnvloeden welke tegen hem was gericht. Ook hij wilde ontslag geven aan de functionaris die was aangewezen als leider van dit onderzoek. Nixon gaf hiertoe opdracht aan zijn advocaat-generaal. Deze weigerde pertinent hieraan uitvoering te geven en nam zelf ontslag. Zijn vervanger nam om dezelfde reden ook ontslag. Dit hele geval leidde tot de val van Nixon en hij ontliep strafrechtelijke vervolging slechts enkel en omdat zijn opvolger na diens aantreden hem gelijk gratie verleende. Nixon beschikte ook over een batterij aan adviseurs die hem vanaf het begin van zijn dilemma hadden bijgestaan. Hun werd naderhand verweten dat zij gefaald hebben de man tegen zichzelf te beschermen en naar het schijnt wacht president Trump hetzelfde lot.

Ik weet niet door wie onze president zich laat adviseren in bepaalde zaken. Een politicus die president is geweest zal wel wat kennis hebben van de wet, maar hoeft nog geen staatsrechtgeleerde te zijn. Net zo min anderen die officieren zijn geweest in leger of politie. Advies moet ook niet gegeven worden door personen die zich door emoties laten leiden, ook al hebben zij een juridische achtergrond. Geen enkele militair zou zich op een slagveld laten leiden door een officier die zit te beven en te huilen.

Nixon is na 1974 van het politieke podium verdwenen en is velen slechts bekend van de Watergate affaire. Ik vraag mij af hoeveel van de adviseurs van onze president weten dat Nixon de E.P.A, dit is het natuurbeschermingsinstituut van de Amerikaanse overheid, heeft opgericht. Erger nog, een heleboel Amerikanen zullen dit ook niet weten en u hoeft zich niet meer af te vragen waarom.

Een strafeis van twintig jaar baart wel zorgen maar mag niet leiden tot paniek of ondoordachte uitspraken en handelingen van u en de mensen in uw directe omgeving. Er is nog niet eens een uitspraak van de rechter terwijl er ook genoeg mogelijkheden worden geboden door de wet indien een uitspraak in uw nadeel mocht zijn. En vergeet u niet, een uitspraak van de rechter hoeft niet overeen te komen met de eis van de vervolging. Echter, één slechte beslissing van uw zijde mag niet de reden zijn dat net als in het geval van Nixon men vergeet al het goeds u wilde doen voor het land of al heeft gedaan. Volgens de laatste berichten wordt afgezien van de eerder genomen beslissing, dat is alvast een stap in de goede richting.

Regillio Post