Hakrinbank boert goed ondanks economische recessie

De Hakrinbank heeft goed geboerd in het afgelopen boekjaar. De winst vóór de belastingen is met 16% gestegen tot SRD 46 miljoen. Een deel van de winst is afkomstig van de eenmalige koerswinst van de bank haar eigen vreemde valuta positie. Het balanstotaal van de bank is over 2016 met 38% toegenomen tot SRD 3,37 miljard. Het jaarverslag is maandagavond gepresenteerd op een algemene vergadering van aandeelhouders.

De bank zegt dat de “bevredigende bedrijfsresultaten” tot stand zijn gekomen in een klimaat van diepe economische recessie, hoge inflatie en een proces van forse afname van de externe waarde van de Surinaamse dollar. De aandelen van de bank blijven in trek. De beurskoers is met 2% toegenomen tot SRD 408 per aandeel van nominaal SRD 0,15. Aandeelhouders krijgen over het boekjaar 2016 een dividend van SRD 20,60 per aandeel in contanten en een dividend in aandelen uitgekeerd. Bij elke 23 aandelen zal een nieuw aandeel worden verstrekt.

Bij dochteronderneming, de Nationale Trust- en Financieringsmaatschappij, is het minder goed gelopen. Het balanstotaal is afgenomen met 3% tot SRD 265,5 miljoen. De NTFM zal haar winst voor belasting kelderen met 26% tot SRD 6,2 miljoen. Geringe vraag naar krediet, aangescherpte intake en dalende rentemarges en groeiende concurrentie zijn volgens de Hakrinbank de oorzaken van de mindere resultaten van haar dochteronderneming in 2016.

Aantasting vertrouwen
De zwakke mondiale groei is gedeeltelijk de oorzaak van de verminderde prestaties van de Surinaamse exportsector. Deze had op haar beurt negatieve uitstralingseffecten op de lokale algemene bedrijvigheid en op de werkgelegenheid. “De door externe factoren opgeroepen recessieve krachten konden niet worden gecompenseerd door nieuwe binnenlandse impulsen, omdat zowel de publieke als de private sectoren over onvoldoende financiële buffers beschikten,” staat in het jaarverslag over 2016 van de Hakrinbank. Vooral de handel ondervond de weerslag van de recessie en het verlies aan koopkracht bij de bevolking door de versnelling in het inflatietempo.

De externe krachten zijn versterkt door de monetaire verstoringen die zijn veroorzaakt door “de effecten van de omvangrijke beroepen van de Staat op binnenlandse bronnen van geldschepping gedurende de jaren 2013-2015.” De bank schrijft dat deze financieringswijze heeft geleid tot verzwakking van de internationale reserve, aantasting van het publieke vertrouwen en hiermee samenhangend “tot turbulentie op de vrije valutamarkt.” De turbulentie was voor de Centrale Bank op den duur aanleiding om de vaste koers van de nationale munt ten opzichte van de Amerikaanse dollar vanaf maart 2016 te laten zweven. Daarna volgde de forse devaluatie van de nationale munt ten opzichte van de Amerikaanse dollar.

Koopkrachtverlies
De depreciatie zorgde voor een spiraal van opmerkelijk koopkrachtverlies voor burgers, “mede omdat er nauwelijks tot een financiële ruimte was voor compenserende loonaanpassingen.” Dit verlies ging gepaard met daling van de vraag naar binnenlandse en buitenlandse goederen en aantasting van de bereidheid tot investeren. Op zijn beurt weerspiegelde dat in een scherpe daling van de goederenimport. In vergelijking met andere grondstoffen producerende landen, werd Suriname geconfronteerd met een veel grotere economische teruggang. Ofschoon het Algemeen Bureau voor de Statistiek een terugval van de reële economische groei van 7,5% over 2016 heeft berekend, rekenen internationale organisaties met een sterkere inkrimping, ruim 10%, “de op één na hoogste op het westelijk halfrond.”

In 2016 werd het financieringstekort van de overheid van bijna SRD 1.8 miljard geheel gedekt met buitenlandse leningen. “Het beroep op buitenlandse leningen was feitelijk hoger”, omdat additioneel SRD 474 miljoen is besteed aan de verkrijging van aandelen in Newmont Suriname. De toestroom van buitenlandse leningen bracht tijdelijk verlichting in de krappe liquiditeitspositie van de Staat en droeg bij tot een stijging van de bruto internationale reserves met 15% tot US$ 381 miljoen per ultimo 2016 wat voldoende was voor het financieren van 2,6 maanden invoer van goederen en diensten. Na aftrek van de deviezenverplichtingen van de Centrale Bank zijn “de reserves echter substantieel lager.” De bank schrijft dat anderzijds met het aangaan van buitenlandse leningen een wissel op de toekomst wordt getrokken, waarbij ook het valutarisico met betrekking tot toekomstige te betalen schuldverplichtingen wordt vergroot.

Zwakke structuur overheidsfinanciën
De ondernomen pogingen van de regering om de staatsfinanciën te verminderen, hebben volgens de Hakrinbank vooralsnog “een beperkt zichtbaar resultaat opgeleverd.” Ook de structuur van de overheidsfinanciën is “uitermate zwak” gebleven. De gezamenlijke ontvangsten op kasbasis in Surinaamse dollars zijn in het verslagjaar 2016 met “slechts 1% tot SRD 3,37 miljard verminderd, ondanks de heersende recessie in de economie.” Deze meevaller is voortgevloeid uit de door de devaluatie van de nationale munt verhoogde tegenwaarde van de in Amerikaanse dollars luidende ontvangsten. De belastinginkomsten zijn in 2016 gedaald met SRD 0,2 miljard, terwijl de uitgaven in nominale termen met 4% zijn toegenomen.

Opvallend is dat de post lonen met slechts 4,5% is toegenomen, ondanks de toename van het prijsindexcijfer voor de gezinsconsumptie met 52%. Eén en ander indiceert dat er in 2016 sprake was van een fors koopkrachtverlies bij de ambtenaren. Anderzijds moet worden vastgesteld dat er onvoldoende budgettaire ruimte beschikbaar is om dit verlies op te vangen. Opvallend is ook de sterke stijging van de interestbetalingen die gedurende de afgelopen twee jaar ruim 90% beliep. Dit is een gevolg van de fors toegenomen staatsschuld. Deze post zal naar verwachting de komende jaren verder toenemen, wordt voorspeld in het jaarverslag 2016 van de Hakrinbank.