Ameerali: Wijziging Basiszorgverzekering emotioneel

Ex-vicepresident Robert Ameerali kijkt nuchter naar het gegeven dat mensen op basis van emotionele gronden de sociale wetten, met name de Basiszorgverzekering, willen aanpassen. De Raad van Ministers heeft een wijziging van de wet ingediend bij de Staatsraad, maar heeft deze intussen teruggenomen om nog meer zaken aan te passen. Bij Staatsbesluit worden nu onder andere wijzigingen aangebracht in de samenstelling van de Zorgraad.

Ameerali zegt in gesprek met Starnieuws dat de Zorgraad en het uitvoeringsorgaan juist onafhankelijke organen moeten zijn die uiteindelijk vanuit de zorgvergadering worden benoemd. Door te willen ingrijpen wordt getornd aan het fundament van dit orgaan zonder de praktische zaken die nu spelen daardoor op te lossen. "Er is competentie nodig om de zorg op de rails te krijgen, geen powerplay." Ameerali vindt dat de regering, Assembleeleden, zorgverzekeraars, de gezondheidssector en alle betrokkenen de wet beter moeten bestuderen. Zonder wetswijzigingen kunnen diverse veranderingen door staatsbesluiten aangebracht worden.

Maatregelen niet uitgevoerd
“De uitvoeringsstaatsbesluiten waren in mijn periode voorbereid, maar de regering heeft na de machtswisseling nagelaten van de afkondiging werk te maken. Maatregelen die genomen moesten worden om de wet goed uit te voeren, zijn niet genomen en er zijn integendeel tegendraadse maatregelen doorgevoerd. Nu voert men aan dat de wet niet goed is, maar door deze te wijzigen wordt het financiële probleem niet opgelost, de betalingsdiscipline vanuit de overheid moet worden hervat. De kosten van de Staat voor de zorg zijn ondanks de inflatie niet meer geworden dan vóór de invoering van de wetten. Zorg kost geld en de Staat heeft met of zonder wet een kosteninbreng in de zorg. Die calculaties zijn terdege gedaan bij invoering van de wet” benadrukt Ameerali.

De ex-vicepresident geeft als voorbeeld aan dat in de wet ook staat dat verzekerden ’s morgens en in de middag/avond naar de arts moeten kunnen gaan. Hiervoor moest de verzekeraar zorg dragen en het uitvoeringsorgaan op basis van de Staatsbesluiten afdwingen. Dit is niet gebeurd, waardoor de kwaliteit van de zorg niet is verbeterd. Ook moesten bedrijven niet een eigen regeling handhaven, waarbij bijvoorbeeld een beperkt aantal opnamedagen is in het ziekenhuis. Hierdoor blijven mensen zich wenden tot Sociale Zaken voor een basiszorgverzekering. Diverse controlemechanismen die voortvloeien uit de wet, zijn niet doorgevoerd, stelt Ameerali.

Integraal pakket
De Basiszorgverzekering staat niet op zichzelf. “De sociale wetten zijn gestoeld op weloverwogen uitgangspunten. Er is uitgegaan van een integraal en holistisch kader, een totale omslag van de gezondheidszorg. Ze zijn onderdeel van een totale herstructurering van de maatschappij.” De sociale wetten bestaan uit de Basiszorgverzekering, Minimumloon en Pensioenregeling. Ameerali wijst er op dat de filosofie achter de wetten meegenomen moet worden, voordat er gesleuteld wordt hieraan.

Voor de uitvoering en handhaving zijn de ondersteunende staatsbesluiten van groot belang, maar ook de flankerende maatregelen zoals belastinghervormingen, bevolkingsdata en staatsinkomsten verhogende maatregelen. De focus om van uitsluitend curatieve zorg, preventieve, kwaliteitszorg en integrale gezondheidszorg te incorporeren, is eveneens een zorgvuldig overwogen grondslag van de wet, benadrukt de toenmalige vicepresident. De wet is meer dan een pas en een dokter die door de Staat wordt betaald.

Ruimte in de wet
Ameerali erkent dat door de inflatie de premie die betaald wordt, achterhaald is. Die moet in overleg met de actoren bij Staatsbesluit worden gerationaliseerd. Ook zijn er intussen enkele specialismen bijgekomen die er bij de totstandkoming van de wet, nog niet waren. Deze zaken moeten aangepast worden, maar daarvoor is een wetswijziging niet nodig. Alle specialismen die aangemeld zijn bij het ministerie van Volksgezondheid, worden gedekt door de wet. Het gaat om administratieve kwesties die steeds bijgesteld kunnen worden met een Staatsbesluit. Voor alle perikelen die zich nu voordoen, is er ruimte in de wet om deze op te lossen. De bevoegdheden van de ministeries zijn absoluut niet verdrongen door de wet en de ingestelde organen.

Het pakket dat door de verzekeraar aangeboden wordt is door de vernietigende werking van de inflatie in gedrang gekomen. Indexering van bedragen zal niet zonder meer leiden tot een oplossing. Er moet gewerkt worden aan stabilisatie op elk niveau. De samenstelling van het pakket kan naar de actualiteit bijgesteld worden bij staatsbesluit, evenals sancties voor alle dienstverleners die zich niet houden aan de uitgangspunten van de wet.

Ondoordachte wijzigingen
Ameerali merkt op dat gaandeweg de rit diverse zaken aangepast zijn die niet altijd in overeenstemming zijn met de wet en een onjuiste drijfveer hebben. Zo werd gesteld dat Self Reliance als particulier winst maakt in de zorg, zonder dat bekend was dat de Staat 40% aandeelhouder is van de maatschappij. Zo zijn de verzekerden van particuliere verzekeraars overgeheveld naar het Staatsziekenfonds (SZF). Voor ruim 80% is het risico nu voor het SZF en is de zorgvuldige risicospreiding teniet gedaan. Daarnaast heeft een fonds een andere risicodekking dan een verzekeringsmaatschappij die zelf ook weer verzekerd is in het buitenland en aan kapitaalschepping doet door beleggingen.

Het bestand van Sociale Zaken is weer aangegroeid van 25.000 naar 50.000, omdat er geen verdere sanering heeft plaatsgevonden. De concentratie wordt nu gelegd op de groep 0-16 en 60+, terwijl het euvel voornamelijk ligt bij de groep 16-60. Hoewel iedereen tot 16 jaar en 60 plussers voor drie jaar verzekerd zijn door de Staat, zijn er nog steeds 125.000 tot 150.000 mensen niet verzekerd. Dit komt omdat het controlemechanisme en maatregelen uitgebleven zijn. Veel mensen die werken bij particulieren, worden gestuurd naar Sociale Zaken voor een kaart.

Oplossingen in de wet
De ex-vicepresident merkt op dat in artikel 7 lid 3 van de wet duidelijk is aangegeven dat de Raad van Ministers bepaalt voor wie de Staat de verzekering betaalt. Dit geeft de ruimte om periodiek bij staatsbesluit aanpassingen door te voeren op basis van de maatschappelijke realiteit, economische omstandigheden, politieke overwegingen en andere transparante grondslagen.

Hij wijst erop dat deze wet ‘ministerie-overstijgend’ is. Het gaat om een sociaal stelsel, waarbij verschillende ministeries een cruciale rol spelen. Daarom is er ook een onderraad in het leven geroepen onder leiding van de vicepresident, die zaken door communiceert met de president.
Het basiszorgsysteem is volgens Ameerali niet stringent doorgevoerd en de oorzaak van alle ruis ligt dus niet aan de wet, maar aan de uitvoering.