Ministers van Justitie en Politie moeten niet polariseren

Het is niet mijn gewoonte om op van alles en nog wat te reageren, maar ons land kan onnodige polarisatie op dit moment niet gebruiken. Ik doel dan op de reactie van de pas benoemde minister van Justitie en Politie in de richting van Chan Santokhi, VHP voorzitter en ex-minister van Justitie en Politie. Eugene van der San moet kennelijk nog wennen dat hij thans minister is, die geacht wordt om steeds weloverwogen zijn woorden te kiezen en rust uit te stralen.

Zijn reactie op uitlatingen van Santokhi komen niet weloverwogen over en stralen geen rust uit, integendeel zit er een botte ongenuanceerde beschuldiging in (nl. dat Santokhi mensen zou betalen om te roven) met duidelijk racistische ondertonen (de VHP voorzitter zou indertijd een maatregel genomen hebben om Marrons dood te schieten).

Geen van beide beschuldigingen is onderbouwd. Wanneer een crimineel het huis of erf van een Hindostaanse bewoner die toevallig een geweer heeft binnendringt, zal die niet kijken of de rover een Hindostaan is (als het iemand is die op hem lijkt dan schiet hij niet) of een Marron (dan schiet hij wel). Dat wordt namelijk gesuggereerd door Van der San.

Als iemand een huis binnendringt en de eigenaar (of die Creool, Marron of Hindostaan is) heeft een geweer dan zal die waarschijnlijk schieten, zonder eerst te kijken of de rover wel of niet op hem lijkt. Dat Santokhi als goed opgeleide politieman en oud-minister van Justitie mensen zou betalen om te roven is heel ver gezocht en zeer onwaarschijnlijk. Van der San kan dit niet serieus bedoeld hebben, want in feite geeft hij zelf aan dat Santokhi juist maatregelen heeft genomen om de criminaliteit ernstig te bestrijden. Zou dan dezelfde persoon (Santokhi) aan de andere kant rovers betalen om de criminaliteit te doen toenemen? Misschien dat mensen met een crimineel verleden en schizofrene of paranoïde persoonlijkheid zulke dingen doen, maar Santokhi heeft geen crimineel verleden en is ook niet schizofreen of paranoïde. Ik herinner mij hem toch wel als één van de beste ministers van Justitie en Politie die wij tot nu toe hebben gehad en in wiens tijd de burgers een veiliger gevoel hadden. Ik ken hem ook niet als een racist, maar juist als iemand die in zijn periode als minister iedereen probeerde in te zetten bij het beleid.

Criminaliteit bestrijden
Minister van der San heeft bij de moord op twee Chinese winkeliers (vader en zoon) zijn medeleven betuigd en de Chinese gemeenschap beloofd om de criminaliteit aan te pakken. Dat zijn twee hele positieve zaken. Het is een goed gebaar dat de minister zelf aanwezig was om aan te geven dat de regering zo een moord afkeurt. Het is ook goed dat hij de Chinese gemeenschap tegemoet wil komen door maatregelen te treffen tegen de criminaliteit. Helaas was ook hier de woordkeus van de minister onvoldoende overwogen en werden de woorden te populistisch gekozen, waardoor hij een vrijbrief leek te geven om verdachte personen maar lukraak neer te schieten.

Niet alleen Santokhi heeft op deze woordkeuze gereageerd, maar vele anderen. Ook ik heb deze woordkeuze als storend ervaren, maar ben niet in de pen geklommen, omdat ik aannam dat de bedoeling kennelijk goed was. De minister reageert echter niet op de andere mensen, maar alleen op Santokhi, wat op zich opmerkelijk is en zaken in een politieke sfeer trekt. Daarbij past de minister geen zelfreflectie toe om zijn uitspraak naar de Chinese gemeenschap te nuanceren, maar gaat hij frontaal in de aanval met zijn ongenuanceerde beschuldigingen. Wat zou de minister niet hebben kunnen winnen aan sympathie wanneer hij oud-minister Santokhi had uitgenodigd om zijn woorden toe te lichten en samen te praten over de bestrijding van de criminaliteit, zodat elke Chinese winkelier en elke huisbewoner zich een stuk veiliger kan gaan voelen.

Van der San hebben we de afgelopen jaren meegemaakt als iemand die vrij impulsief reageert, maar als minister –en vooral als minister van Justitie en Politie- moet hij dit nalaten en zou hij alleen moeten reageren wanneer dat nodig en opbouwend is. Hij dient als minister steeds het algemeen belang voor ogen te houden. Het is overigens een slechte gewoonte wanneer ministers hun voorgangers zwart proberen te maken zonder dat ze zelf nog iets gepresteerd hebben. Laten ze gewoon hard werken en hun best doen en de geschiedenis zal dan oordelen wie het wel of niet goed hebben gedaan. Ministers van Justitie en Politie moeten extra goed opletten dat ze de rechtsstaat versterken en niet polariseren. Ik wens de minister veel sterkte met zijn nieuwe baan toe.

Marten Schalkwijk