De spiegel en de verrekijker

Een spiegel is in een huishouden tegenwoordig haast ondenkbaar. Als het goed is, kijken we bijvoorbeeld voordat we het huis uitgaan, nog even (goed) in de spiegel. Een verrekijker daarentegen, is niet zozeer (een) onderdeel van onze dagelijkse routine.

Over veel zaken in dit leven, hebben wij mensen doorgaans onze mening/ zienswijze en dat mag! De afgelopen tijd heb ik echter de grootste moeite met de manier waarop meningen worden geventileerd. Ik word er eerlijk gezegd een beetje misselijk en tegelijk angstig van. Erg walgelijk is het dan helemaal, wanneer mensen zich beroepen op het feit dat we in een democratisch land leven en ze dus vrijelijk hun mening (zouden) mogen uiten. Op zich is er niets mis met dit denken, we leven inderdaad in een democratische republiek. Echter denk ik dat ook de democratie zijn grenzen heeft of niet? Het zou maar wat wezen als iedereen alsmaar roept zonder al zodanige consequenties. De chaos die hieruit zal voortvloeien, kunt u zich wellicht voorstellen.

Laat me mij haasten door te stellen dat sociale media een geniale uitvinding is. Het heeft een effect vergelijkbaar als globalisatie: het 'verbreekt grenzen' en brengt mensen van verschillende werelden 'bij elkaar'. Ik had laatst veel vraagtekens bij een gesprek tussen jongeren die van mening waren dat o.a. Facebook erg saai is geworden. Wat moest ik me daarbij voorstellen? Wanneer is het spannend en wanneer niet? Wat is spannend en wat niet? Wat maakt het spannend en wat niet? Wie moet het spannend maken of ervoor zorgen dat het spannend is? Is de functie/rol van Facebook om spannend te zijn en of 'spanning' te veroorzaken?

Over de dingen die op social media langskomen, valt er nogal wat te zeggen. Wanneer je denkt dat je het hebt gezien en of gehoord, dan is dat niet het geval. Nauwelijks bijgekomen van de ene, beland je al gauw in de andere verbazing. In Suriname zijn we wat dat betreft erg inventief. Wat mensen uitvinden is uitermate uniek of misschien hebben Surinamers een (extra/aparte) creatieve geest die dagelijks gevoed wordt door wat zich om hen heen voltrekt. Recentelijk kan verwezen worden naar de case van (het) voorhoofd i.p.v. schoolhoofd. En zo zijn er nog tal van andere voorbeelden te noemen. De spot die wordt gedreven met bepaalde (vooraanstaande politieke) figuren loopt steeds verder de spuigaten uit.

Als u mij vraagt, gaan sommigen nou net een brugje te ver. Zonder onze creativiteit teniet te doen, is het noodzakelijk te beseffen dat het ook anders kan, niet zo laag aan de grond, schade berokkend, denigrerend en zonder respect.
Dit is meestal het probleem als het gaat om onze meningen. Ze zijn vaak zo impulsief veelal gestuurd door onze emoties/gevoelens op dat moment. We vergeten in vele opzichten (eerst) na te denken voor we spreken en of handelen. De Engelsman zegt hierover het volgende: THINK before you speak. Is it True? Is it Helpful? Is it Inspiring? Is it Necessary? en tot slot is it Kind? Als een van deze vragen met nee wordt beantwoord, is het een goed advies liever te zwijgen (op dat moment). Onze impulsiviteit kan ons als we het niet onder de knie krijgen, vroeg of laat de nodige problemen bezorgen. Maar ook onze scherpe tong en de drang om altijd te willen spreken. Laten we daarom in het vervolg proberen om THINK toe te passen.

Inderdaad mogen, nee moeten mensen zich uiten! De kunst ligt echter veelal in de manier waarop men zijn of haar mening kenbaar en niet zozeer in wat men zegt. Hierbij spelen niet alleen de lichaamstaal/houding maar ook de connotatie en de (stem)volume een belangrijke rol. Dit heb ik mezelf ook moeten aanleren. Het scheelt namelijk erg veel als we op deze zaken (leren) letten.

Kritiek leveren mag en is eigenlijk altijd toe te juichen. Hetzij constructief of negatief, ze hebben beide een functie. Het is jammer te noemen wanneer mensen kritiek als (een) aanval beschouwen, want dat is het niet (altijd). Een van de vele mistappen en deel van onze (politieke) gewoonte, is dat wij bij kritiek eerder spelen op de man in plaats van op de bal. U weet zelfs dat dit nooit goed uitpakt.
Een wereld zonder kritiek is gevaarlijk. We hebben het van tijd tot tijd allemaal nodig, hoe pijnlijk het soms ook is. Het helpt mensen en situaties veranderen, kritiek maakt je beter, het leert je corrigeren wat verkeerd is. Je moet er dan wel echt iets mee doen, gooi het niet (onnodig) overboord. Analyseer het grondig en neem mee wat van belang is. Wie immers naar raad luistert is wijs, wie die in de wind slaat is dwaas.

En dan terug naar de spiegel, een goede “vriend” die altijd voor ons klaarstaat. Wanneer we voortaan fouten zoeken (bij de ander) en kritiek (willen) leveren, laten we onszelf eens goed in de spiegel bekijken, want als je naar fouten zoekt kijk je liever in de spiegel dan door een verrekijker. Iedereen heeft en mag een mening hebben, maar laat je mening een mening zijn, het liefst vrij van oordeel!

Nathalie Valpoort Bsc