Transitie zorginstellingen om uit financiële dip te komen

(Ingezonden)


De samenleving hecht steeds meer belang aan geïntegreerde zorg die recht doet aan iedereen. Al tientallen jaren worden verschillende initiatieven ontplooid tot herziening van het gezondheidszorgsysteem. Deze initiatieven hebben vaak geleid tot marginale, maar nooit tot een fundamentele verandering van de structuur waarbinnen de zorg als geheel wordt geleverd. Dit is uniek, omdat uit het bedrijfsleven bekend is dat een organisatiestructuur gemiddeld slechts een levensduur heeft van zeven tot tien jaar. Dit vanwege de veranderingen die nu eenmaal optreden in de omgeving waarbinnen een bepaalde bedrijfstak opereert.

De vraag dringt zich dan ook op of het nu zo is dat de zorgvraag van patiënten c.q. cliënten jarenlang dezelfde is gebleven of dat al de groeperingen die werkzaam zijn binnen of medeverantwoordelijk zijn voor die zorg, hun ogen hebben gesloten voor de veranderingen om hen heen en dat nog steeds doen. Of heeft de aandacht voor vermeende tegenstrijdige belangen binnen de zorg het zicht op veranderingen in de omgeving belemmerd?

Verkokering
Al tientallen jaren is de zorg georganiseerd in afzonderlijke compartimenten. Er is de klassieke indeling in intramurale en extramurale zorg wanneer het gaat om de behandeling van ziekten en de daarbij passende zorg. De behandeling wordt gegeven door óf een medisch specialist (binnen de ziekenhuissetting) óf een huisarts (extramuraal). De care is het domein van de verpleging of van instellingen als bejaardencentra, revalidatiecentra en verzorgings- en verpleeghuizen die nu helaas verkeren in financiële problemen. Zijn er tekorten in capaciteit in één van deze sectoren, dan zal in acute situaties de care worden afgewenteld op de ziekenhuizen, of de benodigde zorg niet op adequate wijze worden geleverd.

Ook binnen het ziekenhuis is er sprake van een duidelijke verzuiling. De ziekenhuiszorg is klassiek ingedeeld, gebaseerd op het bestaan van historisch bepaalde, erkende medische specialismen c.q. medische afdelingen en de daarbij behorende verpleegafdelingen. Zelfs binnen specialismen is vergaande verzuiling ontstaan. Deze ordening staat op gespannen voet met de toename van comorbiditeit, die zowel in getal als in ernst juist leidt tot een behoefte aan vooral een multidisciplinaire, geïntegreerde benadering van de zorgvraag.

De toenemende vergrijzing met een toename in comorbiditeit maakt een multidisciplinaire benadering onafwendbaar. De vraag om care zal dominant worden. De grotere onderlinge afhankelijkheid binnen de totale zorgketen en de roep om inzichtelijkheid, leiden tot discussies over de doelmatigheid van zorg en tot begrippen als 'evidence-based medicine' en 'evidence-based care'. Ook de daarbij passende roep om discipline en instelling overschrijdende informatietechnologie, neemt toe.

Stephen Comvalius