In memoriam Frederik Ferdinand Ormskerk

‘Bikkel’ voor collega’s, ‘Killer’ in de volksmond maar vooral ‘Ouwe Taaie’ liefkozend door de jongere onderofficieren genoemd.
Bekend was hij om zijn optreden begin jaren ’70 op Tigri waar hij –deels in het geheim- de Guyanezen een lesje wilde leren. Het verhaal gaat dat zelfs de Guyanezen wisten van de reputatie van deze ex-Indiëganger.
Bekend ook van de OP-Savanne nabij Zanderij, de gevreesde en door rekruten o zo gehate stormbaan die in velen hun ogen veel te zwaar was.

Befaamd was hij om de para-opleiding waarbij een springer de dood vond, omdat de parachute niet openging. Om critici de mond te snoeren deed hij dezelfde parachute om en maakte daarmee een sprong. Dit, enkel om te bewijzen dat het ongeluk te wijten was aan menselijk falen en het geen kwestie was van ondeugdelijk materiaal.
Ook was hij bekend vanwege de geweldige militaire parades waar het volk misschien wel speciaal voor hem kwam om hem als een parmantige, trotse pauw te zien lopen voor zijn troepen.

Maar het bekendst werd hij toen hij vanwege een vermeende couppoging begin mei 1980 om het leven is gekomen. Er is veel geschreven over dit voorval, veel onwaarheden vooral, maar dat was inherent aan de roerige tijd waar er vaak geen ruimte was voor eerlijke berichtgeving of feiten.
Inmiddels na 36 jaar kan geconcludeerd worden dat deze soldaat in hart en nieren nooit het avontuur uit de weg ging en misschien wel opzocht. Overtuigd was hij ervan dat alleen hij in staat was om de jongens, zijn jongens, weer binnen de kazerne te krijgen. Deels had hij daar misschien wel gelijk in maar de invloed van anderen had hij flink onderschat.

Tijdens een worsteling in de cel op 1 mei 1980 is het zoals inmiddels bekend dramatisch misgegaan. Volgens ingewijden heeft de dood van Fred Ormskerk op de toenmalige militaire machthebbers flinke indruk gemaakt en tevens meer paniek veroorzaakt dan de dood 2 jaar later in 1982 op de bekende 12. ‘Dit hebben wij nooit gewild’ zou er later worden gezegd en menigeen in de krijgsmacht hebben ook een traan gelaten bij het horen van dit nieuws.
 
Wat velen niet weten is dat Fred Ormskerk van alle Surinamers die naar Indië gingen, de eerste en enige was die bij de KST zat. De KST, Korps Speciale Troepen was de voorloper van het huidige Korps Commando Troepen en is opgericht door de roemruchte KNIL Kapitein Raymond Westerling. Dat Ormskerk indruk had gemaakt in dit korps en bij Westerling, blijkt uit hetgeen hij over hem gezegd heeft in een gesprek enkele jaren voor zijn overlijden: ‘Een moedig man als geen ander. Vergeleken met hem was Hazelhoff (Soldaat van Oranje) een padvinder. Ik kan me voorstellen dat tegenstanders het in de broek deden voor die man.’
Nadat Fred Ormskerk gerepatrieerd was uit Indië, wilde hij als vrijwilliger naar Korea maar vanwege zijn opleiding en ervaring als paratroeper moest hij als instructeur de aanstaande Korea vrijwilligers klaarstomen voor de strijd.
Wat men ook niet wist is dat Ormskerk senior eveneens een militair was met zoals gebruikelijk in die tijd, politietaken en bevoegdheden. In de volksmond stond hij bekend als ‘Swalanja’ omdat hij altijd streng overkwam en haast nooit een lach op het gezicht had. Volgens de oudere generatie was het raadzaam een confrontatie met ‘Swalanja’ te allen tijde te vermijden.

Fred Ormskerk was trots op zijn jongens en op alles wat hij voor de Surinaamse Krijgsmacht heeft mogen betekenen. Hij wilde altijd bewijzen dat hij en zijn jongens betere soldaten waren en met zijn ‘Echo Compagnie’ had hij iets waar terdege rekening mee gehouden moest worden.
Daarom verdiend deze Soldaat alle eer die hem toekomt.
De man die een hekel had aan politiek en de personen die het bedreven.
Maar toch was het ook de man die zich waarschijnlijk heeft laten misleiden door dezelfde politici.

FREDERIK FERDINAND ORMSKERK
26 APRIL 1923 – 1 MEI 1980

Marlon Voort