Fernald: Einde van een onafhankelijke Centrale Bank
30 Nov 2015, 04:38
foto
Ivan Fernald


Er is een situatie ontstaan waarbij de onafhankelijkheid van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) om zeep geholpen is. De president van de Republiek Suriname heeft bevestigd dat minister Gillmore Hoefdraad van Financiën, tevens de functie vervult van governor CBvS. Het valt te betwijfelen of iedereen de reikwijdte van een dergelijk besluit in zijn volle omvang overziet. In feite heeft de president het monetaire beleid ondergeschikt gemaakt aan het budgettair beleid.

Wereldwijd wordt de functie van beschermer van de nationale munt zo belangrijk geacht dat men er zorg voor draagt om de Centrale Bank buiten politieke beïnvloeding te houden. De invulling van een dubbele functie is tegen de letter en geest van de bankwet en dat moet ten stelligste worden afgekeurd. Het is in dit verband raadzaam om de memorie van toelichting van de Bankwet nader te beschouwen. Het noodzakelijk evenwicht tussen de monetaire autoriteiten, enerzijds minister Financiën en anderzijds de governor CBvS gaat verloren.

>b>Beschermer van de nationale valuta
De belangrijkste taak van de CBvS is om de waarde van de Surinaamse munt te beschermen. Daarvoor zijn er monetaire mechanismen die ingezet kunnen worden zoals de kasreserve en de valuta interventie. De maatregelen hebben onder leiding van governor Telting uitstekend gewerkt. De CBvS is in de afgelopen jaren niet succesvol geweest vanwege het uitblijven van flankerend beleid. Daarbij kwam nog dat de consumptieve bestedingen niet in overeenstemming waren met de beschikbare middelen. De overheid heeft stelselmatig meer uitgegeven dan er aan ontvangsten binnenkwam. Het trio president Venetiaan, minister Hildenberg en governor Telting is er indertijd wel in geslaagd om financieel- economische en monetaire stabiliteit op te bouwen. De drie autoriteiten hebben de basis gelegd voor een gezond economisch klimaat hetgeen een goede voedingsbodem was voor economische bedrijvigheid. Dat had een gunstig effect op de werkgelegenheid, productie en de welvaart.

Strikte scheiding monetair en budgettair beleid
Het is niet slechts ongewenst, maar het kan ook desastreuze gevolgen hebben voor 's lands financiën. De kans is groot dat de kredietverlening aan de overheid gebruikt wordt om op structurele wijze tekorten te dekken. De uitgaven van de overheid gaan gepaard met enorme geldcreatie en dat zal de druk op de US dollar doen toenemen. Het risico voor een prijs- inkomensspiraal is levensgroot aanwezig. In feite stort de president ons in een groot avontuur en bewijst de samenleving hiermede geen goede dienst.
Er is sprake van een groot financieringstekort en een betrekkelijk groot gedeelte van het budget wordt besteed aan consumptief georiënteerde uitgaven waaronder lonen en subsidies. De regering heeft weinig financiële ruimte om aan haar verplichtingen te voldoen.

Wat zal er gebeuren als bus en boothouders weer op de stoep staan van de minister van Financiën of als de aannemers niet betaald kunnen worden? Wat zal de regering doen als de toegezegde ouderbijdrage aan de bijzondere scholen niet betaald kan worden? Hoe zal de regering zich opstellen als de stichting Medische Zending vanwege niet ontvangen subsidiegelden haar medische diensten in het binnenland niet kan garanderen? Wat zal de regering doen als de ziekenhuizen stelselmatig in nood verkeren?

De verleiding is groot om de gelden van de CBvS als redmiddel te gebruiken en een toevlucht te nemen tot monetaire financiering. Een dergelijke maatregel biedt misschien tijdelijk ademruimte, maar het is desastreus voor de economie van het land. Indien de groei van de geldhoeveelheid aanmerkelijk groter is dan de groei van de nationale productie, zal het risico voor monetaire verstoringen toenemen. Dit zal leiden tot een opwaartse druk van de wisselkoers en hiermede wordt in feite een verdere verarming van de samenleving ingeluid.

In de huidige situatie is het niet ondenkbaar dat de CBvS de wereld intrekt om leningen aan te trekken voor rekening en risico van de staat. De vrees is gerechtvaardigd omdat dat in de vorige regering reeds heeft plaatsgevonden en het kan nu in verhevigde vorm zijn beslag krijgen. Dat hiermede de staatsschuld toeneemt en de problemen verschoven worden naar de toekomst, wordt onvoldoende onderkend of er wordt daaraan, zonder wroeging, aan voorbij gegaan. De collectieve staatsschuld is inmiddels gegroeid tot SRD 7500 miljoen. Dat komt neer op schuld per capita (per hoofd van de bevolking) van SRD 15.000. Overigens is het niet de CBvS die belast is met het schuldenbeheer en het aantrekken van leningen voor de staat. Dat is een oneigenlijke taak van de CBvS. Deze taak is krachtens de wet voorbehouden aan het bureau voor de staatsschuld.

Onverenigbaarheid van functies
Een onafhankelijke Centrale Bank zou in de huidige precaire situatie juist de financiële ruimte voor de overheid moeten beperken en moeten zorgen voor verstrakking van het monetaire beleid. De regering doet er goed aan om op zeer korte termijn een eigen governor aan te stellen waardoor de onafhankelijkheid van de CBvS gewaarborgd wordt en de primaire functie van de bank, namelijk beschermer van de nationale munt, met veel overtuiging en vertrouwen ter hand kan worden genomen.

Ivan Fernald,
lid van de Adviesraad van de NPS en coördinator van het wetenschappelijk instituut Japin
Advertenties

Tuesday 19 March
Monday 18 March
Sunday 17 March
Saturday 16 March