Wie gaat weg, wie blijft hier?

"Wie gaat weg, wie blijft hier? Dat is de vraag van de kruidenier." Elke Surinamer in binnen- en buitenland kent dit liedje van de bekende politicoloog Hans Breeveld dat hij schreef aan de vooravond van de onafhankelijkheid van Suriname in 1975. Deze autonomie werd voorbereid door vooral de NPS in Suriname en de PvdA in Nederland. In 1973 kwam de coalitie tussen VHP en PNP ten val. De NPK die vervolgens aan de macht kwam, kondigde aan dat Suriname in 1975 onafhankelijk zou worden. Ondanks felle en gemene protesten van bepaalde leiders van de andere politieke partijen werd op 25 november 1975 met veel ceremonieel vertoon de onafhankelijkheid van ons land geproclameerd. George Dewendrepersad Hindori (1933) had daarin een cruciale heldenrol gespeeld die achteraf van enorme maatschappelijke en historische waarde was voor de toekomst van Suriname. Ondanks de dubieuze rol die bepaalde leiders hadden gespeeld, moesten ze - gehuld in deftige witte pakken - elkaar de hand schudden en omhelzen. De vraag blijft natuurlijk of dit vertoon welgemeend was!

Wat ging eraan vooraf
Wat aan de onafhankelijkheid vooraf ging was in één woord zeer abject. Hoewel ik hierover al vele malen heb geschreven, wil ik toch nog enige zaken memoreren. Door de politieke leiders die destijds in de oppositie zaten, werden onze landgenoten (hun partijgenoten) 'opgehitst' het land snel te verlaten en zich onder andere in Nederland te vestigen. Velen verlieten ons land in allerijl daarbij have en goed achterlatend; of ze verkochten het voor een habbekrats. Het was zielig te aanschouwen hoe bussen in groten getale vol met huilende familieleden naar Zanderij reden om afscheid te nemen van hun dierbaren die naar onbekende oorden vertrokken. Velen hebben hier ernstige psychische aandoeningen van overgehouden waar ik nu niet dieper op in wil gaan. In Nederland werden de mensen vaak als 'vluchtelingen' opgevangen in diverse kampen of opvangcentra.

Omdat ik destijds in Nederland studeerde, heb ik enkele van deze hulpverlenende instanties bezocht. Dikwijls heb ik een traantje gelaten van de misère die ik dan aantrof. Het was bepaald niet leuk om je vrienden en familie in dergelijke miserabele omstandigheden aan te treffen. Ongetwijfeld zullen er natuurlijk betere opvangkampen zijn geweest maar die heb ik niet aangetroffen. Onder de "vluchtelingen" bevonden zich onder andere baby's, intellectuelen, (jonge) kinderen, eenoudergezinnen (soms was een ouder achtergebleven om bepaalde zaken af te handelen), gehandicapten, ondernemers en ouderen. Wie genoeg geld had, kocht snel een woning in de woonplaats van zijn keuze. De rest moest wachten op een huurhuis of kon soms onderdak vinden bij familie of goede vrienden. Na afronding van mijn studie heb ik onder meer enige tijd gewerkt in het welzijnswerk onder Surinamers in Nederland voordat ik naar mijn geboorteland Suriname vertrok om hier mijn verworven kennis, ervaring en deskundigheid beschikbaar te stellen. Dit gebeurde echter enkele jaren na de onafhankelijkheid! Suriname was bezig zich op te bouwen met de verkregen miljarden ontwikkelingsgelden van Nederland toen in 1980 de staatsgreep door de muitende militairen werd uitgevoerd. De huidige president was één van de leiders van deze bloedige coup! Ten dienste van deze militairen werden hand-en-spandiensten verricht door enkele politieke partijen die in de oppositie zaten - waaronder de VHP - om de aan de macht zijnde NPK-regering ten val te brengen. Heden ten dage durven zij dat niet te doen, vermoed ik ondanks de enorme malaise in het land. Nu zijn er wederom enkele protesterenden met aansprekende protestborden aan de overkant van de Nationale Assemblee gesignaleerd. Gaan sommige politieke partijen zich idem dito aansluiten bij deze lieden om hen te ondersteunen?

De vluchtelingen
Gelukkig leveren de burgers die zijn vertrokken uit ons land - op allerlei manieren - nog steeds hun bijdragen aan de ontwikkeling van Suriname. Regelmatig zenden zij bijvoorbeeld geld en pakketten aan de achtergebleven relaties ondanks dat zij vaak negatief worden bejegend door sommige achterblijvers. Hun status die in de Toescheidingsovereenkomst is geregeld, erkent Suriname niet! Onlangs heeft de Hoge Raad in Nederland zelfs de dubbele nationaliteit van een Surinamer gelegaliseerd. Gaat Suriname deze evenzo niet erkennen in een steeds globaliserende wereld met moderne communicatiemiddelen? Of blijven "de vluchtelingen" opgescheept met een PSA-status waaraan Suriname wellicht alleen maar wil verdienen? We shall see what will be the final outcome.

De verdragsmiddelen die Nederland had geschonken, is grotendeels verkwanseld. Een voorbeeld daarvan is de spoorlijn in West-Suriname 'from nowhere to nowhere'. Overigens is aan dit potverteren nog steeds geen einde gekomen. Waar Nederland na de kredietcrisis wederom de AAA-status enkele dagen geleden (20-11-2015) herkreeg die kredietbeoordelaar Standard and Poor's twee jaren geleden had "afgepakt" komt de Surinaamse economie maar niet vooruit. Dit ondanks de enorme voorraden aan bauxiet, goud en olie (delfstoffen). Na veertig jaar onafhankelijkheid is bijvoorbeeld de corruptie en hebzucht die ons land gegijzeld houden nog steeds niet uitgeroeid. En natuurlijk een niet-productieve ambtenarenapparaat samen met hen die wegens 'gewijzigde beleidsinzichten' thuis genieten van de gelden van de belastingbetalers.

De vraag is nu: "Moeten wij op 25 november 2015 feestvieren of eerder bezinnen over de vraag: "Willen wij zo doorgaan?" Het lijkt mij zinvol dat er net als in de westerse landen tijdens de kredietcrisis een pakket van bezuinigingsmaatregelen wordt geïntroduceerd om weer economisch stabiel te worden. Hierbij is het zeker belangrijk dat de pensioengerechtigde leeftijd wordt opgeschroefd naar bijvoorbeeld 65 jaar. Het is toch te zot voor woorden dat men in Suriname al met 60-jaar met pensioen mag en of AOV geniet? Soms kan men zelfs al met 55 jaar met pensioen gaan! Wie moet dat allemaal betalen? Natuurlijk moet er solidariteit getoond worden met de 'sociaal zwakkeren'. Maar bent u voorts ervan op de hoogte dat enkele jaren terug zelfs vermogende ondernemers een 'kaart van onvermogen' hadden om bijstand te genieten? Gelukkig is dat afgeschaft! Dat hadden de zogenaamde "oude" politieke partijen in stand gehouden die nu moord en brand roepen omdat het zo slecht gaat - net zoals in 1980 - om destijds de militairen aan de macht te helpen. Ik ken vooralsnog geen enkele politieke partij met een goed onderbouwde ideologie in Suriname die op korte termijn adequate vooruitgang kan brengen. Wellicht moeten eerst programma's ontwikkeld worden voor echte ontwikkeling. Welke politieke partij begint ermee? Er zijn genoeg "deskundigen" in Suriname! Waarom lukt het dan niet in een land met zo'n kleine bevolking?

Robby Roeplall