Column: Parijs als verrassing
13 Apr 2015, 08:00
foto
Sandew Hira en gezin.


Mijn gezin heeft me afgelopen week een grote verrassing bezorgd. Vrijdag ben ik zestig geworden. Ik voel me nog steeds veertig. De kinderen zijn uit huis en daarmee veranderen ook sommige rituelen. Toen ze nog thuis woonden, deden ze mee aan ons verjaardagsritueel. ’s Avonds om 00.00 uur zitten we bij elkaar op de grond in de slaapkamer met een grote Indiase koperen schaal waarop waxinelichtjes in een cirkel staan en in het midden drankjes en gebak. Precies middernacht brengen we een toost uit en krijgt de jarige woorden van liefde toegesproken. Vaak vertelt het feestvarken over wat het afgelopen jaar hem of haar heeft gebracht en hoe de dromen van het komende jaar eruit zien. Soms worden er gedichten en brieven voorgelezen. Kortom, een eenvoudig ritueel van familiezin, liefde en warmte om klokslag middernacht.

Nu de kinderen uit huis zijn, bellen we elkaar op met onze verjaardagen. Mijn vrouw en ik houden ons ritueel als we jarig zijn, maar we missen de kinderen wel op zo’n moment.
Mijn vrouw vroeg me enkele weken geleden wat ik wilde doen met mijn verjaardag. Het is tenslotte een rond getal. De economische crisis biedt geen ruimte voor grote feesten, dus zei ik dat ik gewoon met de kinderen een gezellig dagje thuis wilde hebben. Ze zou erover nadenken. De weken daarna hadden de kinderen en zij een geheimzinnige manier van doen. Ze zouden iets doen, maar ik weet niet wat.

Vrijdag was ik jarig en donderdag laat in de avond arriveerden mijn dochter Pravini en haar man Rakesh en mijn zoon Amrit en zijn vriendin Sabine bij ons thuis. Ze zouden ons verjaardagsritueel meemaken. Om middernacht proostten we en begon mijn vrouw met het voorlezen van haar liefdesbrief. Ze is geen schrijfster, zegt ze, maar ze schreef zulke mooie woorden: “Ik wandel al 40 jaar samen met jou door het leven. Ik hoop dat we dat voor de rest van ons leven samen kunnen doen.” Ze weidde uit over de afgelopen veertig jaar samen en de dag van morgen: ”We gaan op reis, een dagje op stap met jou, vergeet je zorgen voor een dag, ga met ons mee en laat je verrassen.”
Mijn zoon vervolgde. Hij en ik liggen altijd overhoop in scherpe discussies over van alles en nog wat. Hij schreef mij: “Je hebt het droge ondernemen achter je gelaten en je hebt een nieuwe baan gevonden: namelijk een onafhankelijke wetenschapper en activist tegelijk. Het is niet de best betaalde baan, maar hij is je op het lijf geschreven.” Hij heeft gelijk. Ondernemerschap is me nooit bevallen.
Ik ben in 1970 op mijn vijftiende naar Nederland gekomen met mijn ouders en gezin. Op de middelbare school ben ik actief geworden met de Derde Wereld winkels en de Vietnambeweging. Op de universiteit zat ik in de actiecomités tegen de moord op Kerwin Duinmeyer, tegen racisme en voor solidariteit met de revoluties in de Derde Wereld. Ik demonstreerde bij de Zuid-Afrikaanse ambassade voor de vrijlating van Mandela, was lid van de trotskistische Internationale Kommunisten Bond (waar ik later mee brak), en werd voorzitter van het Grenada Comité. Na de coup van 25 februari 1980 in Suriname trok ik op met Fred Derby en vakcentrale C-47 voor democratisering en tegen sociale onrechtvaardigheid. Ik zit nu in Nederland met activisten tegen Zwarte Piet en islamofobie, die een generatie jonger zijn dan ik. Ik weet niet beter dan dat een leven van passie tegen onrecht en voor rechtvaardigheid een leven van activisme is.
Winston Churchill zei ooit:”Als je op je twintigste geen socialist bent, dan heb je geen hart. Als je op je dertigste nog een socialist bent, dan heb je geen hersenen”. Het is de ideologie van opportunisme. Het is een ideologie die ik verafschuw.

Mijn vrouw zegt wel eens schertsend dat als ik dood in een kist lig, mijn vuist nog omhoog zal gaan. Het lijkt me een mooi gebaar als afscheid van het leven.
Mijn zoon noemt mij een onafhankelijke intellectueel. Hij heeft gelijk. Dat is de tweede dimensie in mijn leven sinds ik begon als student economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Tijdens mijn studie economie, ben ik tweeënhalf jaar gestopt met mijn formele studie en ben gaan duiken in archieven en bibliotheken om de geschiedenis van Suriname te herschrijven. Mijn eerste boek schreef ik als student en behandelt de geschiedenis van het verzet tegen kolonialisme in Suriname van 1630-1940. Ik kwam in conflict met de universiteit, die een boek van 360 paginas die al bij de drukker was, niet wilde accepteren als een werkstuk voor een bijvak. Het is nooit meer goed gekomen tussen mij en de Nederlandse universiteiten. Ik ben er niet rouwig om. Vandaag spreek ik vaker op universiteiten buiten Nederland dan als ik in Nederland een baan als docent of hoogleraar had gevonden. Ik zit als onafhankelijk intellectueel in internationale netwerken die nieuwe theorieën ontwikkelen over dekolonisatie van de wetenschap. En die netwerken zijn weer nauw verbonden met sociale bewegingen waar activisten op zoek zijn naar die nieuwe theorieën.
Mijn zoon observeert mij en concludeert: “Ouder worden is geen levensloop, maar een keuze.” Hij heeft gelijk. Ik heb gekozen om niet ouder te worden.

Mijn dochter heeft moeite om haar brief voor te lezen. Ze kan haar tranen niet bedwingen. Ze is ons eerste kind. Zes jaar voordat mijn zoon kwam, heb ik haar liefdevol tegen mijn hart gedrukt in een draagzak als we op stap gingen. Je hebt het soms niet door, maar kinderen behandelen hun partner zoals hun ouders elkaar behandelen. “De manier waarop je met mama omgaat, heeft mij geleerd wat ik in een relatie wil.” Het bevat een les voor ouders: als je wilt dat je kinderen goed door het leven gaan, behandel je vrouw of je man met liefde en respect.

Ze leeft net zo gepassioneerd als ik. Haar keuze is niet wetenschap en activisme, maar muziek en activisme. Ze heeft lang geleden gekozen om de muziek te maken die zij wil maken en niet persé muziek die anderen willen horen. En dan doelt ze op het creëren van eigen kunst met een eigen visie.
Ze is ook een activist die met me mee ging naar Gouda met het risico om gearresteerd te worden. En nu staat ze in de voorhoede om Hindostaanse jongeren een Decolonizing The Mind bewustzijn bij te brengen.
Ze is mijn dochter, maar net als haar moeder, ook mijn beste vriendin. Ze schreef: “Ik beschouw jou als één van mijn beste vrienden, die me altijd eerlijk zegt waar het op staat, maar ook mijn grootste supporter is.”
Als je kinderen een relatie krijgen, moet je maar afwachten met wie ze thuis komen. Je wilt dat ze liefde vinden in hun leven en het geluk treffen dat ik getroffen heb. En als ze dat vinden, maakt het je blij. Je ouderliefde strekt zich dan uit naar de mensen die je kinderen blij maken.

Mijn vrouw had het aangekondigd. We zouden op mijn verjaardag een road trip maken, en wel naar Parijs. Achttien jaar geleden waren we met de kinderen met de auto naar Parijs gegaan. We zouden onder de Eiffeltoren vieren dat mijn vrouw veertig was geworden. Waarom de Eifeltoren? Zomaar. Niet alles in het leven heeft een rationele verklaring.
In Parijs wachtte me een verrassing. Mijn kinderen brachten me naar het Institut Du Monde Arabe, het grootste instituut en museum voor moslim kunst en cultuur in Europa. Ik wilde er al lange tijd naar toe. De grootste verrassing was dat ik werd opgewacht door mijn goede vriendin Houria Bouteldja, die daar werkt. Houria is leidster van de Parti des Indigènes de La République en een leidende activiste in Frankrijk tegen islamofobie. We waren enkele weken geleden samen in Genève bij de Verenigde Naties. Ze wist toen al dat ik zou komen, maar had niets gezegd.
Na een hartverwarmende ontvangst zijn we ergens wat gaan eten en zijn vervolgens bij nacht onder de Eifeltoren mijn zestigste verjaardag gaan vieren.
De volgende dag ging de road trip terug naar Gent in België met een wandeling door de oude stad en een lekker hapje eten.
Zaterdagavond waren we weer thuis, moe en voldaan.

Ons leven kent ups en downs en één van de belangrijkste downs was de moord op mijn broer in december 1982. Bij iedere grote gebeurtenis in ons gezin staan we er even bij stil, niet alleen om te herinneren maar ook om niet te vergeten dat geluk en verdriet dicht bij elkaar kunnen liggen.
Door alle ups en downs hebben we geleerd dat het leven de moeite waard is om te leven en je leven zin krijgt door liefde die je geeft en ontvangt en door het koesteren van principes die niet afhankelijk zijn van wie voor je staat of wat de beloning is voor je daad.

Sandew Hira
Advertenties