Vrouwen veel vatbaarder voor auto-immuunziekten

Hoe auto-immuunziekten ontstaan, is tot nu toe niet duidelijk. Wel is gebleken dat vrouwen veel vatbaarder zijn voor deze ziekten dan mannen. Dit zei klinisch chemicus Edward Sanders tijdens een symposium voor artsen, welke in het VMS-gebouw werd gehouden.

Auto-immuunziekten hebben te maken met het afweersysteem van de mens. Het afweersysteem wordt voortdurend belaagd door alle soorten van organismen zoals virussen, bacteriën, schimmels, wormen etc. Vereiste is dat het lichaam moet weten dat het gaat om organismen die het liefst buiten de deur worden gehouden. Lichaamsvreemd en lichaamseigen zijn zaken die goed moeten worden onderscheiden. Cellen hebben een soort ‘vlaggetje’ dat de identiteit aangeeft, zodat het herkenbaar is voor het afweersysteem.
Auto-immuunziekten ontstaan doordat het immuunsysteem lichaamseigen cellen en stoffen als lichaamsvreemd ziet. Het lichaam gaat dan antistoffen tegen de eigen weefsels vormen.

Een zekere tolerantie is ingebouwd om te voorkomen dat het afweersysteem lichaamseigen cellen aanvalt. “Maar één ding is zeker: het immuunsysteem kan in de fout gaan,” zei Sanders. Er zijn een aantal manieren om dat te onderscheiden. Een te sterke activiteit van het afweersysteem kan zich uiten in allergie of bijvoorbeeld astma. Ook in geval van leukemie is het afweersysteem ernstig verstoord. De auto-immuunziekten kunnen worden ingedeeld in orgaanspecifieke en gegeneraliseerde auto-immuunziekten. Bij orgaanspecifieke auto-immuunziekten is één soort orgaan aangedaan. Diabetes is een voorbeeld van een orgaanspecifieke auto-immuunziekte.

Sanders gaf onder meer aan dat de laboratoriumdiagnostiek de laatste tijd sterk is verbeterd en noemde een aantal verbeterde technieken, die het makkelijker maken om auto-immuunziekten te diagnosticeren. “Auto-immuunziekten zijn steeds relatief eenvoudiger te diagnosticeren, ook op het klinisch-chemisch vlak,” zei Sanders. Als tweede inleider nam internist Ben Hewitt van het Diakonessenhuis de klinische aspecten van auto-immuunziekten onder de loep. Hewitt gaf onder meer aan dat auto-immuunziekten voor zowel huisartsen als specialisten een heel moeilijk onderwerp is. Hij behandelde enkele gevallen van patiënten met een auto-immuunziekte die hij op zijn praktijk heeft gehad. De internist ging specifiek in op de klinische aspecten van deze gevallen.

Het symposium voor medici werd georganiseerd door MyLab in verband met haar tienjarig bestaan vandaag, 25 november. Na de inleidingen van de Sanders en Hewitt werd door MyLab een app geïntroduceerd, die artsen via hun smartphone informatie geeft over nagenoeg de meeste klinisch-chemische laboratoriumbepalingen. Daarnaast is een nieuw, diagnosegericht aanvraagformulier geïntroduceerd dat het makkelijker maakt voor artsen om labtesten aan te vragen.