Zeeafval bedreigt economie eilandstaten

Zeeafval is een groeiend ecologisch en economisch probleem voor eilandstaten, zegt Bradnee Chambers. Hij is secretaris van het VN-verdrag voor de bescherming van migrerende diersoorten (CMS) en sprak naar aanleiding van de Internationale Dag van de Biologische Diversiteit.

De Verenigde Naties (VN) hebben dit jaar tijdens de internationale Biodiversiteitsdag op 22 mei eilanden centraal gesteld. Afgelegen eilanden bezitten een rijke en diverse fauna, met vaak unieke endemische soorten. Ze zijn van levensbelang als tussenstops voor migrerende soorten en als broedplaatsen voor zeevogels.

"De toename van zeeafval werpt een schaduw op die diversiteit", zegt Chambers. "Biologische diversiteit betekent harmonie. Ze kan een duurzaam levensonderhoud garanderen en incentives creëren om diersoorten te beschermen. Maar die harmonie dreigt verbroken te worden."

Gigantische vuilbak
Petflessen, plastic zakjes en weggegooid visgerei ontsieren steeds meer tropische paradijzen. "Slechts een klein deel van dit afval komt van de eilanden zelf", legt Chambers uit. "Het meeste is afkomstig van het land en komt in de zee terecht via riolen. Het overige afval komt van passagiersschepen, vrachtschepen en vissersboten. De bemanning gebruikt de oceaan vaak als een gigantische vuilbak. Veel afval zinkt naar de bodem, maar een deel ervan wordt door de wind en de golven over de hele aardbol verspreid."

"Kleine eilandstaten hebben te weinig plaats om stortplaatsen in te richten en beschikken niet over de middelen om het enorme probleem op te lossen dat aan hun voordeur aanspoelt", vertelt Chambers. "Volgens het principe van 'de vervuiler betaalt' zouden de verantwoordelijken voor de productie van al dat afval ook verantwoordelijk gesteld moeten worden voor een correct beheer ervan."

Werkgelegenheid
Kleine eilandstaten worden door de VN-Conferentie over Milieu en Ontwikkeling van 1992 als een aparte groep van landen erkend, meldt het Internationaal Persagentschap IPS. Zeeafval bedreigt de ontluikende economie van deze staten, zegt Chambers. "Walvis- en vogeltoerisme, bijvoorbeeld, creëren heel wat jobs. Het totale aantal internationale reizigers bedroeg in 2012 voor het eerst meer dan één miljard. Daardoor is toerisme één van de belangrijkste bronnen van deviezen wereldwijd, vooral voor ontwikkelende landen zoals kleine eilandstaten."

De financiële gevolgen van het afvalprobleem kunnen dan ook groot zijn, volgens Chambers. "Een strand bezaaid met afval doet pijn aan de ogen. Afval is een bedreiging voor lokale bedrijven en de werkgelegenheid." Chambers vindt dat de problematiek op internationaal niveau moet worden aangepakt. "Eén van de fascinerende elementen van de Convention on Migratory Species (CMS) is dat ze zich richt op dieren die landen en zelfs continenten verbinden. Veel soorten zijn bedreigd en hun behoud vereist internationale maatregelen. Hetzelfde geldt voor zeeafval, al gaat het hier om een minder graag geziene 'migrerende soort'. We zullen ons best doen om deze soort uit te roeien."

De CMS werd in 1979 getekend. Inmiddels sloten al meer dan 100 landen zich erbij aan.