Column: Heengaan André Telting, een les voor Suriname

Bij het heengaan van André Telting, de governor van de Centrale Bank van Suriname, is weer eens gebleken dat je niet verzekerd bent van je eerstvolgende ademhaling. Niemand weet wanneer je de laatste keer de adem uitblaast. Een stralende man die de hoogste onderscheiding krijgt van de republiek Suriname en ogenschijnlijk fit lijkt, wordt hij als een donderslag bij heldere hemel uit het leven gerukt. Dit moet een diepere betekenis hebben. Hij was voor vier dagen “Drager van het Grootlint in de ere orde van de Gele Ster’. Op het nippertje, maar toch op tijd kreeg hij deze verdiende onderscheiding van staatshoofd Ronald Venetiaan. Perfecte timing!

Achteraf zie je dat Telting maandag zijn naderende afscheid op aarde moet hebben aangevoeld. Hij nam niet alleen afscheid van de Centrale Bank van Suriname, waar hij meer dan tien jaar leiding aan heeft gegeven, maar hij heeft na ruim veertig jaar in de bancaire wereld vertoefd te hebben, vaarwel gezegd aan zijn taak op aarde. Om precies te zijn, in Suriname. Telting heeft zijn naam in goud gegrift. Het goud dat hij moest bewaken. Hij is de man die gezorgd heeft voor een stabiele financieel-economische situatie en de introductie van de SRD op zijn naam schreef. Maar het grote werk heeft hij niet alleen gedaan. Hij zou zijn taak niet kunnen volbrengen zonder medewerking van zijn omgeving. Hij was er eerlijk over en bracht het tot uitdrukking bij zijn decoratie.

Telting bedankte iedereen die hij dank verschuldigd was. Zijn echtgenote in de eerste plaats. Publiekelijk vertelde hij aan iedereen wat een geweldige rol zijn vrouw in zijn leven heeft gespeeld. Ze heeft ervoor gezorgd dat hij ongestoord governor van de Centrale Bank van Suriname kon zijn. Hij had zijn handen vol aan deze functie en hoefde zich niet druk te maken om zijn huiselijke omstandigheden. Erg op zijn plaats deze openbare hulde aan de vrouw, die ervoor zorgde dat de governor zijn functie in vol ornaat, zoals hij dat uitdrukte “keurig verzorgd” kon uitoefenen.

De minister van Financiën, Humphrey Hildenberg, werd gememoreerd door Telting. Twee monetaire autoriteiten die nauw met elkaar hebben samengewerkt om goede resultaten neer te zetten, maar tot woede van journalisten, er niet te koop mee liepen. Ze wilden zelden iets in de microfoon zeggen. Ze waren mensen van daden en van weinig woorden. Het tweetal kreeg de ruimte voor zijn beleid van president Ronald Venetiaan. Bij het plotselinge heengaan van Telting toonden Venetiaan en Hildenberg hun gevoelens. Ze waren aangeslagen en konden de emoties niet onderdrukken. Gelukkig maar, want dat maakt hen menselijk. Leiders moeten hun emoties kunnen tonen op zulke momenten.

Vriend en vijand moeten toegeven dat Telting grote verdiensten heeft gehad voor Suriname. Ondanks dat hij zijn lot verbond aan president Venetiaan, is hij ingegaan op de uitnodiging van aankomend staatshoofd Desi Bouterse om te praten over de financieel-monetaire situatie van Suriname en de voorbereiding van de overdracht. Telting heeft getoond dat hij niet rancuneus is. Bouterse heeft deze ontmoeting zeer gewaardeerd.

Bij het heengaan van Telting zijn er verschillende lessen die zich aan ons opdringen. De meeste mensen hebben geschokt gereageerd op zijn plotselinge overgang. Op Facebook gaven velen uiting aan hun gevoelens. Bij zijn dood blijkt Telting een groot bindmiddel te zijn, want haast iedereen had hem een rustige tijd in familieverband gegund. Voor- en tegenstanders van de Nieuw Front plus regering zijn oprecht getroffen door de plotselinge dood van Telting.

Hij zou met pensioen gaan, maar heeft geen dag hiervan kunnen genieten. Geen geld ter wereld is toereikend om extra leven te kopen als de tijd daar is. Zijn hele leven heeft Telting dienstbaar gesteld aan de samenleving. Het lijkt erop dat zijn taak op aarde is volbracht met de beëindiging van zijn functie als governor bij de Centrale Bank van Suriname. Daarvoor lijkt hij in Suriname geboren te zijn.

Hij heeft wijze lessen voor ons achtergelaten. Het is aan ons of wij hier lering uit willen trekken. De dood van Telting bindt ons als natie in rouw en oprechte deelneming. Zijn nagedachtenis is een grotere les voor Suriname dan wanneer hij in leven was gebleven en de monetaire autoriteiten, die na hem en Hildenberg komen, op de vingers zou tikken. Wonnie Boedhoe, de opvolger van Hildenberg, is minstens even aangeslagen als hij door het heengaan van Telting. En dat zegt veel.

Het is aan alle nabestaanden van de republiek Suriname of wij de juiste les zullen leren bij het heengaan van André Telting. De grootste les is wellicht: dat het leven ons voortdurend iets onverwachts brengt en dat wij niet alles in de hand hebben. De mens wikt maar God beschikt… Moge de ziel van André Telting het Grote Licht bereiken...

Nita Ramcharan