Column: De Syrië drama-klucht
02 Sep 2013, 08:00
foto
President Barack Obama


Imperiums komen en imperiums gaan. Na 1492 hebben de West-Europese imperiums de wereld tot een global village maakt. Het Spaanse, Portugese, Nederlandse, Franse en Engels imperium waren gebaseerd op de verovering en vestiging van koloniale regeringen. Op het hoogtepunt van het Engels imperium riepen de Engelsen wat de nazi’s graag hadden willen roepen, maar hen nooit is gelukt: “The sun never sets on the British empire.”

De tijden zijn veranderd. Het Britse wereldrijk is verschrompeld tot een zielig eilandje waar de zon opkomt om 06.00 uur en ondergaat om 19.00 uur. De ondergang van het ene imperium leidt tot de opkomst van een ander. Sinds 1890 is Amerika begonnen aan een imperium dat gebaseerd is op militaire interventies waarbij marionettenregeringen worden geïnstalleerd in plaats van de oude koloniale interventies waar de regering werd gevormd door koloniale gouverneurs. Maar ook aan dat imperium komt zo langzamerhand een eind.

Verschillende studies over de opkomst en ondergang van imperiums – zoals Edward Gibbon over het Romeinse rijk of Piers Brendon over het Britse rijk – laten zien dat in de eindfase besluitvorming minder gebaseerd is op ratio en meer op emotie. De gedachte dat het einde nabij is, is onverteerbaar en sluit de ogen voor de realiteit. En de realiteit van de 21ste eeuw is dat het tijdperk van imperiums voorbij is. Er ontstaat een internationale gemeenschap met internationale politieke organen als de Verenigde Naties. Er ontstaan regionale machten in de verschillende werelddelen.

In Syrië woedt er een burgeroorlog. In het Midden-Oosten zijn er dictaturen en worden dagelijks mensen vermoord. In Ruanda zijn één miljoen mensen in minder dan een jaar tijd vermoord. Er gebeuren verschrikkelijke dingen in de wereld, zonder dat Amerika militair ingrijpt. Op grond waarvan denkt Amerika dat zij de functie van aanklager, rechter en politieman mag spelen in Syrië? Op grond van de oude gedachte dat zij het imperium van de wereld zijn.

De weg naar Teheran loopt via Damascus. In het Midden-Oosten is Iran de nieuwe regionale macht. Naast Israël zal zij binnen afzienbare tijd atoombommen in bezit hebben. Ondanks dreigementen en economische boycot is het Amerika niet gelukt om Iran op de knieën te krijgen. De Syrië interventie is een ultieme poging om de balance of power te veranderen. Breek een vinger, dan heb je kans dat de volgende vinger gemakkelijker gebroken kan worden. Breek Syrië dan kun je Hezbollah sneller breken en Iran treffen.

De Amerikaanse interventie heeft niets te maken met humanitaire overwegingen. Er gebeuren verschrikkelijke moordpartijen die gesteund worden door de Amerikanen. Humanisme is geen overweging in het beleid van een imperium.
Hoe rationeel is de Amerikaanse gok om een vinger te breken? Het is volstrekt irrationeel. Obama heeft drie weken geleden een grote fout gemaakt. Hij trok een rode lijn: als er in Syrië chemische wapens worden gebruikt, dan zal Amerika militair ingrijpen. Je kon er donder op zeggen dat vrij snel daarna chemische wapens gebruikt zouden gaan worden. Degene die daar de meeste redenen voor heeft, is de oppositie, en met name de Al Qaida stroming. De Syrische regering is geen lieverdje, maar ze hadden geen motief om een chemische aanval in te zetten, want ze zijn aan de winnende hand. De oppositie heeft de laatste weken zware klappen gekregen. Hezbollah heeft manschappen geleverd die daaraan een grote bijdrage hebben geleverd. Een chemische aanval levert hen geen enkel voordeel op.

Nu is het zover. Obama heeft de rode lijn getrokken. Er is een chemische aanval geweest. De VN-inspecteur gaan alleen constateren dat er een gifgas aanval is geweest, maar zullen geen verantwoordelijke aanwijzen, want dat was niet in hun mandaat. Op grond van hun rapport kan de VN Syrië niet in de strafbank plaatsen, maar alleen haar ongenoegen uiten over de chemische aanval.
Daar staat Obama, de Nobelprijswinnaar voor de vrede, dan. Hij gaat een oorlog voeren zonder VN-mandaat. Wat zullen de jury-leden van de Nobelprijs zich schamen.

Wat is het doel van de Amerikaanse aanvallen? Geen regime-change, maar gewoon een strafexpeditie. Een paar bommen gooien en dan maar hopen dat de Syrische oppositie de rest doet. In Engeland heeft het Britse parlement premier Cameron vernederd en daarmee Engeland behoed voor een irrationele daad. De kans is klein dat het Amerikaanse congres hetzelfde doet.
Voor de Syrische bevolking is de burgeroorlog een groot drama. De aanstaande Amerikaanse aanvallen worden één grote klucht. De 'wereldgemeenschap' bestaande uit Amerika en Frankrijk gaat haar rol van aanklager, rechter en politieman vervullen. Wie weet welke verrassingen hen en ons staan te wachten.

Sandew Hira
Advertenties