Makka: Economie en cijfers Financiën niet meer zo wurgend

In een marketing-gerichte inleiding met cijfers en figuren heeft Robby Makka perspectief biedende macrocijfers gepresenteerd over de Surinaamse economie.
De presentatie werd in het weekend gehouden voor het Suriname Inspraak Orgaan (SIO) en was bestemd voor gevestigde Surinaamse ngo's en Surinamers die in Nederland wonen. SIO is de grootste Suriname ngo in Nederland. Enkele deelnemers waren uit New York gekomen.

Makka behandelde cijfers van en voor de komende vijf jaar, afkomstig uit de informatiekanalen: MOP, Cbvs, Financiën, Planbureau, ABS, Bureau voor staatsschuld, de financiële nota 2012 en Rekenkamerverslag. "Ik wilde reclame maken voor Suriname", zegt hij, "daarom heb ik de scherpe kanten erbuiten gelaten".

Cijfers niet meer wurgend
“Met een inkomen van afgerond 4.5 miljard SRD, en een uitgavenpatroon van 5.2 miljard SRD is het tekort reëel, merkte Makka op. Te bedenken dat dit tekort van ¾ miljard uit eigen verdiencapaciteit te financieren is, is daarnaast de intentie om de komende 5 jaar $ 6.8 miljard te investeren, ambitieus. "Ook al doen we een deel ervan, we zijn op de goede weg", merkte de inleider op.

Er is wel sprake van een krappe uitvoeringscapaciteit, weinig transparantie, een zorgwekkende check and balance en een beperkte accountability. Echter is de economie niet zo wurgend. Genoemd werden: het tekort aan accountants, de dalende Euro koers van 1 : 4, de hoge inflatie 2011-2012 van 15,5%, maar ook de dalende inflatie van -0,2%. De economische cijfers zijn wel positief en in een stijgende lijn.

Volgens Makka moet uitgerekend worden of bij elke 1000 SRD, de uitgave van 1220 SRD nog navenant is. Het begrotingstekort van 5% en de economische groei van 5-6% zijn haalbare prognoses. Rentes voor investeringskredieten voor de SRD 12%, USD en Euro 10% zijn nog hoog. Dat personeelskosten 76% van apparaatkosten zijn, is ronduit log. De monetaire reserve is US$ 813 mln., deze gaat richting 900 mln.; ook de actuele staatsschuld voor binnenland 1.6 miljard SRD en buitenlands US$ 800 mln. is 'in control'.

Pakket maatregelen
Aan de hand van de groeiende BBP, behandelde Makka een pakket aan maatregelen dat getroffen moet worden. De volgende dossiers moeten volgens hem met kennis worden bestudeerd en gekapitaliseerd: Iamgold, Newmont, btw met fiscale recherche, oliesector met Surtex, ordening goudsector, IDCS, etc. De gunstige prijzen van olie en goud is geen eigen verdienste, maar moeten met dankbetuiging worden meegenomen.

Het probleem is wel de aantrekking van human capital en diasporafunding voor de economische vraagstukken. Er is 'inflatiedreiging en lage lonen voor minderdraagkrachtigen'. Maar ook zaken als Alumsur, International economic diplomation, de valutaswap CBvS en CBvChina, een op te zetten Rekencentrum, een centrum voor budget voorlichting, de anti-corruptiewet zijn door Makka genoemd.

Een Boropasi-economie
De inleider betoogde dat de informele economie niet onderschat moet worden. Er is nog geen Diaspora-autoriteit, nog geen 'volwaardige consument', dus moet 'de andere economische orde' ingeschakeld worden. Diepgaande samenwerking en meer aansluiting met Caricom, Unasur, IDB, IMF, Wereldbank, etc. is nuttig en noodzakelijk. Hij pleitte wel voor een goede relatie met Nederland en Europese Unie. "We moeten niet wachten op officiële autoriteiten maar vanuit ons [Suriname zijn', gewoon blijven investeren. De boropasi’s (lees: informele en NGO-ingangen) zijn er gewoon."

Reddingsplan Caricom
Makka die ook het voorzitterschap van Suriname bij de Caricom behandelde, noemde het reddingsplan van deze organisatie een interessant document.
Binnen de Caricom bestaat een vijf jaren strategisch plan, met een transformatieproces en verandermanagement aanpak. Er is ook Caricom task force om multinationals aan te moedigen en te werven ingesteld. "Maar de Caribische en Surinaamse Nederlandse diaspora is nog niet ontwikkeld, het is slechts benoemd. Er is ook nog geen moderne investeringswet! Nog minder het instituut met transparante incentives. Waarom bij Caricom wel en voor Suriname nog niet?", vroeg Makka zich af. De ontwikkeling vindt hij daarom traag, onsamenhangend, sudderend en schommelend, maar wel uitdagend en prikkelend.

Bank en IMF ontwikkelingen
De ontwikkeling bij de banken noemde Makka verder bemoedigend. Een toename van het balanstotaal, toename van het eigen vermogen en toename van het totaal vermogen is attractief. Ook de ruimere transactievolumes, ruimere kredietverlening (Hakrinbank 100 miljoen) werden door hem als positieve voorbeelden genoemd. “Mensen houden mogelijk meer SRD vast in plaats van valuta”, er is waarschijnlijk een SRD funding-krapte”. Banken verhogen beleggingsrente, Kortom: banken doen meer business!

Ook de Rating van S&P is besproken met een herbevestiging, het is een stap vooruit BB-/B (01-05-2012), het is een outlook stable, liever outlook positive.
“De rating is een non investment rate, we moeten stappen maken voor een investment rate, we moeten meer stappen zetten, dan toetreden tot internationale markt met lagere kosten”.
Als IMF zorgpunten noemde hij: Inflatie (met druk op wisselkoers), weinig diversificatie en de Institutionele versterking die maar niet ontwikkeld kan worden.

Meso-cijfers 2011
Tenslotte werden mesocijfers genoemd door de inleider, zoals Staatsolie met US$ 800 miljoen omzet +38% stijging, Assuria met een stijging van 190 miljoen SRD (+48% ) en de DSB stijging met nettowinst met 15 miljoen SRD.
Deze instituten geven impliciet aan dat de economische vooruitzichten vanaf 2012 gunstig zijn, dat US$ 3,5 miljard investeren in de mijnbouwsector (goud, olie en bauxiet) zinvol en aantrekkelijk is en dat de afdrachten uit goud en olie, ruim 35% van de totale staatsontvangsten binnen moeten komen.

Staatsolie droeg US$ 225 miljoen af, Iamgold US$ 146 miljoen en Suralco's aandeel was US$ 17 miljoen.
Volgens Makka is om brain drain tegen te gaan en brain gain te ontwikkelen, `brain circulation`nodig. "Dan maken we de economie nog aantrekkelijker. Er zijn genoeg uitdagingen", meent Makka.